چکیده:
حمل و نقل همواره یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر ساختار شهرها بوده است. اما بویژه در یک سده اخیر با گسترش انواع وسایل نقلیه موتوری و تغییرات فزاینده جمعیتی به یکی از اصلی ترین مشکلات شهرنشینی بدل گردیده است. رویکردهای نظری به حمل و نقل درون شهری نیز طی دوره های زمانی مختلف از روندی متفاوت برخوردار بوده است. پژوهش حاضر، بررسی روند تحول نظریه های مرتبط با حمل و نقل درون شهری است که با مطالعه اسنادی و با استفاده از جدیدترین و معتبرترین منابع انجام گرفته است و بر مبنای مشابهت های موجود، ایده های نظری حمل و نقل درون شهری در سه دوره زمانی دسته بندی گردید. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد در قرن گذشته یک تغییر جهت گیری کلی از حمل و نقل خودرو مدار به سمت گسترش شبکه های حمل و نقل همگانی و توسعه در نواحی پیرامونی آنها به وجود آمده است.
خلاصه ماشینی:
اصول شهرسازی هوشمند10 ازجمله اصلی ترین نظریههای مطرح شده در این زمان است که هم راستا با توجه به تحول در تمامی عرصه های مسائل شهری بر حمل و نقل همگانی نیز تمرکزی ویژه دارد (http://en.
(رجوع شود به تصویر صفحه) ادامه جدول 2 (رجوع شود به تصویر صفحه) نظریه های حمل و نقل شهری از 1980 تا کنون با شروع دهه 80 قرن بیستم میلادی رویکرد پیشین حمل و نقل خودرو مدار با چالشهای جدی مواجه گردیده و توجه به تعدیل حرکت وسایل نقلیه موتوری در شهرها به ویژه در محلات مسکونی به عنوان یک اصل مطرح شد و از همین رو، دیدگاههایی که بر همسازی میان حرکت سواره و پیاده تکیه دارند در همین دوره بسط یافتند.
از سوی دیگر، در دهه پایانی قرن گذشته و در آستانه هزاره سوم و با تقویت گرایش به رویکردهای اجتماعی و طراحی شهری در توسعه بافتهای پیرامونی پایانههای حمل و نقلی، در سالیان اخیر توسعه حمل و نقل همگانی مدار14 به عنوان کاملترین دیدگاه معرفی شده است که برخی از مهمترین ویژگیهای این گونه اخیر، وجود کاربری مختلط در پیرامون پایانهها، توجه به کیفیات طراحی محله، کاهش استفاده از اتومبیل شخصی و گسترش گونههای ترابری همساز با حمل و نقل همگانی بویژه پیادهروی و دوچرخهسواری میباشد.
گرچه دهه های ابتدایی قرن بیستم دوران رواج استفاده از خودروی شخصی و در نتیجه تغییر ساختار شهرها به نفع حمل و نقل موتوری بود اما به حمل و نقل همگانی نیز که به ویژه در قالب شبکههای ریلی و تراموا نمود یافت، حداقل از جنبه ایجاد ارزش اقتصادی توجه شد و برخی از مهمترین دیدگاههای توسعه شهری بر همین مبنا ارائه گردید.