چکیده:
در کشور ما حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مشمول قوانین مربوط به مالکیت معنوی میگردد. همچنین قوانین مرتبط با حق اختراع نیز از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای حمایت مینماید. علاوه بر این قوانین عمومی، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مصوب مجلس شورای اسلامی نیز بعنوان قانون مرجع حمایتی وجود دارد. این قوانین با وجود نقاط قوت بسیار، از نقاط ضعفی نیز برخوردارند و در مقابل ظهور تکنولوژیهای نوین در حوزه نرم افزار، توانایی حمایت همه جانبه از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار را ندارند و بدلیل نقایص موجود در قوانین، بسیاری از شرکتهای بینالمللی فعال در حوزه نرم افزار، همکاری مناسبی را با کشور ما ندارند. در این مقاله به بررسی قوانین، آئیننامهها و دستورالعملهای مرتبط با حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای پرداختهایم و نقاط ضعف و آسیبهای این قوانین را مشخص نمودهایم. همچنین نواقص قوانین این حوزه را در مقایسه با قوانین بینالمللی مطرح نمودهایم و در نهایت راهکارهایی به منظور برطرف ساختن این نقایص مطرح کردهایم. از نتایج این تحقیق میتوان در جهت اصلاح قوانین و تدوین لایحه جامع حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای استفاده نمود و موجبات پیشبرد مبادلات قانونی بینالمللی در حوزه صنعت پرسود نرم افزار را فراهم ساخت.
خلاصه ماشینی:
"در قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مصوب 4/10/1379، آییننامه اجرایی ثبت نرمافزار و نظام صنفی رایانهای تصویب نامه شماره ۲۱۱۸۵/ت ۲۶۰۸۹ هـ مورخ 24/4/1383 هیئت وزیران، دستورالعمل صدور پروانه بهرهبرداری تولید نرمافزار شماره 4017 مورخ 29/8/1380 وزارت صنایع و معادن، قانون جرائم رایانهای مصوب 5/3/1388 مجلس شورای اسلامی و قانون تجارت الکترونیکی مصوب 17/10/1382، از مهمترین قوانین، آئیننامهها و دستورالعملهایی هستند که در آنها در رابطه با حقوق پدیدآورندگان نرم افزار بحث شده است.
(قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای, 1379) در این قانون به قوانین پیشین کشور در حوزه حقوق مولفان و محققان (به ویژه قانون مصوب 1348) اشاره نشده است، هر چند که حقوق نسبتا مشابهی برای پدید آورندگان این آثار در نظر گرفته شده است، اما قانون ثبت اختراعات کشور در ذیل ماده (2) (وماده (22) آیین نامه اجرایی) این قانون قرار گرفته است، بنابراین میتوان چنین استنباط کرد که مهترین نقش این قانون در حوزه اختراعات نرم افزاری، تاکید بر قابلیت ثبت آنها و در حوزه کپی رایت ،تکمیل و دسته بندی قوانین پیشین و رفع ابهام از آنها و افزودن شرط ثبت یا تثبیت به شروط حمایت و محدود کردن دایره شمول قانون به آثار پدید آورندگان داخلی بوده است.
(دفتر مطالعات ارتباطات فناوریهای نوین مجلس شورای اسلامی, 1390) 3- زیانهای اقتصادی ناشی از عدم رعایت حقوق پدیدآورندگان نرم افزار پیش از آنکه در مورد قوانین حقوقی مربوط به مالکیت معنوی نرم افزار بحث کنیم، ضروری است تا میزان ضرر و زیان ناشی از تکثیر غیر مجاز نرمافزار در برخی از کشورهای جهان را ارائه نماییم."