چکیده:
عموما ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری منعکس کننده تصویری گویا از منظر و سیمای شهری است و همچنین سازگاری و ناسازگاری بین کاربریهای شهری به دلیل تأثیرات مثبت و منفی است که کاربریهای همسایه بر روی هم دارند. ارزیابی سازگاری کاربری اراضی به عنوان هسته اصلی برنامه ریزی شهری نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی شهرها ایفا میکند که این امر سبب گردیده که مدلهای مختلفی برای تحلیل کاربریها شکل گیرد. این مدلها، سازگاری را با استفاده از ماتریس کاربریها مورد بررسی قرار میدهند. در این مقاله با استفاده از نرم افزار GIS، سازگاری کاربریهای مهم شهری در بافت قدیمی شهر زابل ارزیابی و اصل سازگاری کاربریها در مکان یابی مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن است که کاربری تجاری، اداری و نظامی از لحاظ مولفه سازگاری در شرایط نامناسب هستند، اما سایر کاربریهای موجود در منطقه از این لحاظ در وضیعت نسبتا مطلوبی قرار دارند
Generally، the evaluation of how urban land use reflects vivid picture of urban appearance and also compatibility and incompatibility among urban land uses is due to the positive and negative effects of that adjacent land uses have on each other. Evaluation of land use compatibility as a main core of urban planning has an essential role in special – local organization of towns. This lead to the creation of various models for land use analysis. These models evaluate the compatibility of land uses with land use matrix. In this article، compatibility of important urban land uses in old urban texture of Zabol city with GIS has been evaluated and the principal of land use compatibility in localizing has been analyzed. The results of the research show that the economic، administrative and military land uses are in inappropriate conditions، while the other existing land uses in this region have relatively suitable conditions.
خلاصه ماشینی:
"ارزیابی سازگاری کاربری اراضی به عنوان هسته اصلی برنامه ریزی شهری نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی شهرها ایفا میکند که این امر سبب گردیده که مدلهای مختلفی برای تحلیل کاربریها شکل گیرد.
که در آن پس از ارزیابی کمی از طریق تطبیق سرانههای موجود کاربریهای شهری اردکا با معیارهای کمی، به تحلیل کیفی کاربریها به کمک ماتریسهای چهارگانه (سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت، وابستگی) پرداخته و به این نتیجه رسیدهاند که جهت تعادل بخشی به کاربریها و ساخت و ساز و عمران شهری ضرورت برنامه ریزی و متعادل سازی کاربریهای آموزشی، فضای سبز و بهداشتی متناسب با تراکمها باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
3 - بحث اصلی در تبیین میزان سازگاری کاربریهای مهم بافت قدیم شهر زابل، چگونگی قرارگیری انواع کاربریها در کنار یکدیگر و نسبت سازگاری آنها با یکدیگر از یک طیف کاملا سازگار تا کاملا ناسازگار از نظر نیازهای اولیه و ضروری هر کاربری مانند: کیفیت هوا، صدا، رنگ، دید و منظر مورد ارزیابی قرار گرفتند و نهایتا ماتریس سازگاری ترسیم گردیده است.
بنابراین بر مبنای نقشههای که در نرم افزار GIS تولید شده، مکان یابی کاربریهای چون تجاری، اداری و نظامی از لحاظ مولفه سازگاری در بافت قدیمی شهر زابل نامناسب میباشد و لازم است جهت ایجاد محیطی مطلوب در شهر اقدامات موثری برای مکان یابی این کاربریها از جنبههای مختلف به ویژه از لحاظ سازگاری صورت گیرد."