چکیده:
در گنجینهی موزهی ملی ایران قلکی وجود دارد که به استناد کتیبهی آن این اثر، موقوفهی آستان قدس رضوی علیهالسلام در عصر صفوی است. در این پژوهش ابتدا با ذکر پیشینهای از ظروف ذخیره سازی مسکوکات، به معرفی قلک موقوفه آستان قدس رضوی علیهالسلام موجود در موزه ملی ایران پرداخته شده است. در ادامه پژوهش کتیبههای حک شده بر قلک نقل و بررسی گردیدهاند که نتایج حاصل از این بررسی میتواند پارهای از نواقص موجود در تاریخ تولیت منتشره از آستان قدس رضوی علیهالسلام را برطرف نمایند.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش ابتدا با ذکر پیشینهای از ظروف ذخیره سازی مسکوکات، به معرفی قلک موقوفه آستان قدس رضوی علیهالسلام موجود در موزه ملی ایران پرداخته شده است.
در پارهای از اشعار فارسی به وجود ظروف جمعآوری مسکوکات اشاره شدهاست؛ یکی از این نمونهها از مخزن الاسرار نظامی است، متن این شعر چنین است: باز کش این مسند از آسودگان غسل ده این منبر از آلودگان خانه غولند بپردازشان در غلهدان عدم اندازشان کم کن اجری که زیادت خورند خاص کن اقطاع که غارتگرند و یا در مثنوی معنوی مولوی بلخی چنین آمده است: خلق دیوانند و شهوت سلسله میکشدشان سوی دکان و غله همچنین محتشم کاشانی (شاعر مرثیه سرای عصر صفوی)، در شعری که در مدح و منقبت حضرت امیر المومنین علی علیهالسلام سروده، نیز عبارت قلک دیده میشود: بهر جمعیت خدام مزارش هر صبح فکند سیم کواکب فلک اندر قلک در میان اشیاء دوران اسلامی ایران، ظروفی که شکافی در آن برای ریختن مسکوکات تعبیه شده باشد، بسیار کم است.