چکیده:
در چند دهة گذشته سرمایة اجتماعی به منزلةیکی از عوامل تاثیر گذار بر توسعة اقتصادی – اجتماعی و موفقیت افراد در دستیابی به اهداف توسعه، مورد توجه اندیشمندان و صاحبنظران رشتههای مختلف قرار گرفته است. به سبب تفاوت شهر و روستا از نظر ساختارهای فرهنگی – اجتماعی، سرمایة اجتماعی متفاوتی در این دو عرصه شکل گرفته است. از این رو تحلیل فضایی تفاوت سرمایة اجتماعی در بین سکونتگاه های شهری و روستایی در چارچوب نظریههای موجود، موضوع اصلی مورد پژوهش این مقاله است. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، اطلاعات و دادههای مورد نیاز از منابع کتابخانهای و با روش پیمایشی با انتخاب 400 نمونة تصادفی در 2 شهر و 10 روستای شهرستان کوهدشت جمع آوری گردید. نتایج حاصل از دادهها بیانگر تفاوت سرمایة اجتماعی در شهرستان کوهدشت در چهار بعد اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی و مشارکت غیررسمی است. سرمایة اجتماعی در سطح خرد(پیوندی یا آوندی) و میانی(انجمنها و سازمانهای رسمی و غیررسمی) در روستاها بیشتر از جامعة شهری است، ولی در سطح کلان(نهادهای اجتماعی)، شهرها از وضعیت مناسبتری نسبت به نقاط روستایی برخوردارند.
Over the past few decades, social capital as one of the factors of economic and social development and individual achievements and accomplishments, has been noted by scholars and experts in various fields. Due to differences between urban and rural areas in terms of cultural-social structures, social capital is shaped differently in these two areas. Therefore, the spatial analysis of social capital differences between urban and rural settlements, in the framework of existing theories, is the main subject of this article. Thus, by the use of a descriptiveanalytical research method, the required information and data were collected from library resources, as well as through survey methods by selecting 400 random samples in two cities and 10 villages of Koohdasht County. Results indicate the existence of social capital differences in Koohdasht County in these four dimensions: public trust, official trust, public participation and official participation. At the micro level (interpersonal relations) and the middle level (formal and informal associations and organizations), rural communities enjoy a better social capital compared with urban areas in which cities are in a better situation at the macro level (social organizations).
خلاصه ماشینی:
با توجه به پیشینۀ سرمایۀ اجتماعی،در این تحقیق میزان سرمایۀ اجتماعی در نقاط شهری و روستایی شهرستان کوهدشت و تفاوت آن مورد تحلیل قرار گرفته است.
سرمایۀ اجتماعی را بهطور خلاصه میتوان شامل سرمایه و منابع حاصل از نهادها،روابط و هنجارهایی دانست که کنش متقابل اجتماعی جامعه را به لحاظ کمی و کیفی شکل میدهند(چلبی،1384:3)و (Glaeser,2001:2) سنجش سرمایۀ اجتماعی با توجه به تعریف سرمایۀ اجتماعی از دیدگاه محققان علوم اجتماعی،سنجش آن بر اساس مؤلفههای جدول زیر امکانپذیر است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس نقاط مشترک دیدگاههای فوق سرمایۀ اجتماعی در سه سطح خرد(شبکۀ روابط افراد به صورت غیررسمی و تعمیم یافته)،میانی(میان گروهی)و سطح کلان (رسمیترین روابط و ساختار نهادی)قابل بررسی و سنجش است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در شکل شمارۀ 1 نیز مدل مفهومی سرمایۀ اجتماعی با توجه به مؤلفههای اعتماد و مشارکت به تصویر کشیده شده است (به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتههای تحقیق با توجه به مشخصات عمومی افراد،نتایج حاصل از چهار متغیر مورد بررسی عبارتند از:از مجموع افراد مورد تحقیق،2.
18 درصد پاسخگویان شهری اعتماد خیلی زیادی به خویشاوندان خود دارند ولی این میزان در نقاط روستایی 1.
7 درصد از افراد شهری اعتماد خیلی زیادی به سازمانهای دولتی دارند که این میزان در بین روستاییان 5.
23 درصد از پاسخگویان شهری مشارکت خیلی زیادی در کارهای دستهجمعی دارند که این میزان در بین افراد روستایی 5.
در مورد اعتماد به خویشاوندان نیز جامعۀ روستایی شهرستان کوهدشت وضعیت بهتری نسبت به جامعۀ شهری دارد و میزان تفاوت بین دو جامعه در سطح بالایی معنیدار است.