چکیده:
در این مقاله تابع تقاضای بلندمدت آب شهری قم با توجه به تاثیر متغیر یارانه بر آن مورد بررسی قرار گرفت. برای برآورد این تابع از داده های سری زمانی ماهیانه دوره ی زمانی (1390:06 –1387:01) استفاده شده است و مدل برازش شده مبتنی بر حداکثرسازی تابع مطلوبیت استون-گری و رویکرد مدل های خودرگرسیونی و مدل های هم انباشته می باشد. نتایج مطالعه نشان داد کاهش و یا حذف یارانه آب، تقاضای آب شهری را کاهش می دهد هم چنین تقاضای آب شهری قم با قیمت آب و قیمت سایر کالاها مطابق با نظریات اقتصادی رابطه عکس و با درآمد رابطه مستقیم دارد، تقاضای آب شهری این استان نسبت به قیمت آب و قیمت کالاهای دیگر بی کشش و نسبت به درآمد یک کالای ضروری است هم چنین حداقل میزان آب مصرفی شهروندان قمی با در نظر گرفتن حذف یارانه قیمتی 38 لیتر در روز می باشد.
In this paper، the effect of subsidy on the long run urban water demand function has been examined in the city of Qom. To do this، the researchers have used monthly time series data during 2008:01-2011:06. The model estimated is based on the maximization of Stone - Gery utility function، autoregressive and co-integrated model approaches. The results indicate that the decrease or removal of water subsidy would decrease urban water demand. Also، Qom urban water demand has a negative relation to the price of water and other commodities and has a positive one to the revenue. All of these relationships are completely in line with economic theories. The province urban water demand is inelastic to water and other commodities prices and so a necessity for revenue. Also، the minimum level of water consumption of the households، when removing the price subsidy، is 38 liters per day.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله تابع تقاضاي آب براي کل مصرف شهري و خانوارها در شهر قم برآورد شده است و در اين راستا فرضيه هاي زير مورد آزمون قرار گرفته اند: مقدار تقاضاي آب شهري، تابعي معکوس از قيمت و تابع مستقيم از درآمد است ، تقاضاي آب شهري نسبت به قيمت و درآمد بي کشش است ، مقدار تقاضاي آب شهري نسبت به قيمت ساير کالاها (غير از آب) بي کشش است ، متغير دماي هوا داراي اثرات معناداري بر روي تقاضاي آب است و کاهش در يارانه ي پرداختي منجر به کاهش در ميزان آب مصرفي مشترکين و تقاضاي آب شهري شده است .
برتري اين مطالعه نسبت به مطالعات پيشين صورت گرفته در اين زمينه ، دورهي زماني آن مي باشد که مربوط به دوره قبل از هدفمندي يارانه و بعد از هدفمندي يارانه ها بوده هم چنين با توجه به موقعيت جغرافيايي استان قم متغير آب و هوا و ميزان بارندگي به عنوان يکي از مهم ترين متغيرهاي تاثيرگذار بر تقاضاي آب وارد مدل شده است .
قيمت يک عامل مهم در کنترل رفتارهاي مصرفي است و افزايش آن مي تواند در کوتاه مدت تقاضاي آب را کاهش دهد قيمت پايين آب علاوه بر اين که حساسيتي را بر الگوي مصرف ايجاد نمي کند موجب مي شود که درآمد ناشي از تعرفه ها نيز پايين ترين ميزان لازم براي پوشش کامل هزينه هاي سيستم تامين آب شهري باشد.