چکیده:
در مجلس اول از مجالس سبعه ، مولانا در حقیقت »بسم الله « ومعانی مختلف آن سخن میگوید ولی مثنوی معنوی ، که آن را »کشاف اسرار قرآن « دانسته اند، از جمله معدود منبع دینیA عرفانیست که آغازش »بسم الله « ندارد والفاظی که مضمونش به معنای »به یاد خدا« یا »به نام خدا« ونظایر آن باشد، در ابتدای آن دیده نمیشود. چرا مثنوی با »بشنو« شروع شده است ؟ چه چیز را باید شنید وچه گوشی میتواند پیام مولانا را بشنود؟ بررسی چیستی وشرایط »شنیدن « در نظر مولانا وشرایط »گوشی« که میشنود، »نی« ونوای او و انحای مختلف درک ما از آن مطالب مورد تحقیق در این مقاله است . نگارنده درپی اثبات این موضوع است که مولانا در مثنوی معنوی که کلیه ٔ حواس بدن انسان را در بهترین شرایط به وجودآورنده ٔ یکی از سطحیترین انواع اد راک میداند ومعتقد است که هرگوشی در عالم ناسوت صدای نی را میشنود ولی فقط گوش ̈ هوش ̈ واقف اسرار معرفت قابلیت درک معنای نوای حکایت یا شکایت آن را دارد وپیام حقیقت آن را، که برخاسته از جان است ، درمییابد. در مثنوی درر معانی غرا در جان سفته میشود نه در بدن حسی. همه ٔ ما انسان هستیم ولی حضرت محمد )ص ( است که کلام حق تعالی را درمییابد، زیرا همه ٔ وجود شریف ایشان گوش وچشم باطنی است .
خلاصه ماشینی:
گوش ̃ هوش نگاهی به دیدگاه مولوی درباره ٔ مراتب فهم وادراک دکترشهین اعوانی استادیار اخلاق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ٔ ایران چکیده در مجلس اول از مجالس سبعه ، مولانا در حقیقت »بسم الله « ومعانی مختلف آن سخن میگوید ولی مثنوی معنوی ، که آن را »کشاف اسرار قرآن « دانسته اند، از جمله معدود منبع دینیA عرفانیست که آغازش »بسم الله « ندارد والفاظی که مضمونش به معنای »به یاد خدا« یا »به نام خدا« ونظایر آن باشد، در ابتدای آن دیده نمیشود.
نگارنده درپی اثبات این موضوع است که مولانا در مثنوی معنوی که کلیه ٔ حواس بدن انسان را در بهترین شرایط به وجودآورنده ٔ یکی از سطحیترین انواع اد راک میداند ومعتقد است که هرگوشی در عالم ناسوت صدای نی را میشنود ولی فقط گوش ̈ هوش ̈ واقف اسرار معرفت قابلیت درک معنای نوای حکایت یا شکایت آن را دارد وپیام حقیقت آن را، که برخاسته از جان است ، درمییابد.
شنونده ومخاطب » بشنو«١کیست ؟ چه چیز را باید شنید وبا چه گوشی؟ گوش بخشی از جسم انسان است ولی تا چه اندازه در فعل »شنیدن « تاءثیر دارد؟ آیا هر آن که با گوش بشنود، مدعی فهم آنچه را که شنیده است نیز میتواند باشد؟ مولانا ومثنوی همه ٔ ارباب تحقیق از اساتید محقق حکمت ، فلسفه وعرفان اتفاق نظر دارند که مولانا، آفرینندٔه مثنوی معنوی ، عارفی صددرصد مسلمان و»در حمایت دقایق ̈ ارکان شریعت و متابعت طریقت محمدی« بسیار جدی بود ه است )افلاکی، ج ٢، ص ٧٤٧(.