خلاصة:
شمسالدین محمّد کوسج از شاعران قرن هشتم، سرایندۀ برزونامۀ کهن است شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. در این مقاله به بررسی عناصر انسجام متن در منظومۀ برزونامۀ کهن بر اساس نظریۀ هالیدی و حسن پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و دادههای تحقیق از طریق استفاده از منابع کتابخانهای و یادداشتبرداری بهدستآمده است. محدوده و جامعۀ مورد مطالعه، بخش کهن برزونامه، اثر«شمسالدین محمد کوسج» با تصحیح و تحقیق اکبر نحوی است. بخش اول منظومه، داستانی به تمام معنا حماسی است که در گذشته بسیار مورد استقبال و توجه مردم قرار گرفته بود؛ اما در میان محققان ایرانی و خاورشناسان چنانکه باید و شاید، شناخته نشد و سخنان ضدّ و نقیض دربارۀ آن از دیگر منظومههای حماسی بیشتر گردید. بخش قدیمی کتاب برزونامه در بین دیگر منظومههایی که به تقلید از شاهنامه سروده شده، موفّقتر بوده است، بهگونهای که از زمان گذشته، بخشی از آن را وارد نسخهای از شاهنامه کردهاند. طرح داستانی ساده و عامهپسند، زبان روان و خـالی از آرایههای دشوار بیانی و بدیعی، زودیاب بودن موقعیتهای داستانی، بافت حماسی و سرگرمکننده و... سبب شده است، این داستان بیش از دیگر حماسههای ملی و تاریخی پس از شاهنامه در اندیشۀ مردم باقی بماند. با بررسی عناصر انسجام متن در برزونامه میتوان شمسالدین محمّد کوسج را بهعنوان یکی از سرایندگان خوشقریحۀ قرن هشتم در پیروی از شاعران حماسهسرای گذشته دانست و موفقیّت وی را در انعکاس ساختار فکری، زبانی و ادبی آنها در اشعار خود مورد تأیید قرار داد.
Shams al-Din Ahmad Mir ibn Muhammad Kusaj, one of the poets of the eighth century, is the poet of the ancient Barzunameh. In this article, the elements of text coherence in the ancient system of poetry are examined based on the theory of Halliday and Hassan.In this research, descriptive-analytical method has been used and research data has been obtained through the use of library resources and note-taking. The study area and society is Barzunameh (the old part of the story of Borzoo, son of Sohrab) by Shamsuddin Mohammad Kosaj, edited and researched by Akbar Nahvi.The first part of the poem is an epic story in every sense of the word, which has been very popular in the past; But among Iranian scholars and orientalists, it was not known as it should be and perhaps, and there was more concern about it than other epic poems. The old part of Barzunameh's book has been more successful among other poems written in imitation of Shahnameh, as some of them have been included in a copy of Shahnameh since ancient times. Simple and popular story design, fluent language and free from difficult expressive and original arrays, quick access to story situations, epic and entertaining context, etc., has caused this story to remain in people's minds more than other national and historical epics after Shahnameh. Stay. By examining the elements of text coherence in the biography, Shamsuddin Mohammad Kosaj can be considered as one of the humorous poets of the eighth century following the epic poets of the past and his success in reflecting their intellectual, linguistic and literary structure in his poems can be confirmed.
ملخص الجهاز:
نويسنده در اين پژوهش درصدد آن است تا به بررسي عناصر انسجام متن در منظومۀ برزونامۀ کهن شمس الدين محمد کوسج بر اساس نظريۀ هاليدي و حسن بپردازد و به اين پرسش ها پاسخ دهد که کوسجي از کدام يک از عناصر انسجام و پيوستگي براي ايجاد همبستگي و يکپارچگي متن بهره جسته است ؛ نيز در بخش هايي که براي توصيف ادبي و بيان رويدادها، اشخاص ، زمان و مکان پرداخته شده ، از کدام يک از عناصر مهم انسجامي و همبستگي به کار برده است و همچنين انسجام متن در کدام يک از اين بخش ها بيشتر بوده است ؟ ٢-١-روش پژوهش از لحاظ روش ، اين پژوهش ، توصيفي_تحليلي است که با تجزيه و تحليل محتوايي و فکري اثر انجام شده است .
اين پژوهش با بررسي کتاب برزونامه ، تصحيح اکبر نحوي صورت گرفته و با توجه به اهميت تاريخي و ادبي اين اثر، نويسنده درصدد آن است تا به بررسي عناصر انسجام متن در منظومۀ برزونامۀ کهن شمس الدين محمد کوسج بر اساس نظريۀ هاليدي و حسن آن بپردازد.
اما در رابطه با بررسي انسجام و پيوستگي متن در متـون ادبـي، مقـالات و پايان نامه هاي زيادي نوشته شده است کـه همگـي بـر پايـۀ نظريـۀ انسـجام مـتن هاليـدي و حسن (١٩٧٦ ) انجام گرفته اند از جمله : -منشيزاده و ايشاني(١٣٩٣)، کتاب زبان ، بافـت و متن (جنبـه هـايي از زبـان در چشـم انـدازي اجتماعي-نشانه شناختي)، دربردارندة شش فصل است .