چکیده:
فهم اندیشه هگل نیازمند بازشناسی مفاهیمی است که وی آن ها را صریحا یا تلویحا به کار می برد. در این میان دانش اقتصاد سیاسی، که هگل شاهد تولد و شکوفایی آن بود، یکی از حوزه هایی است که هگل هم از دستاوردهای آن بهره برده است و هم اندیشه های خود را در پرتو دستاوردهای این دانش بسط داده است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد که چگونه می توان مطالعات تاریخی هگل و نیز مفهوم «مکر عقل» را با روش های علمای علم اقتصاد و عناصر اقتصاد سیاسی چون «دست نامرئی» قیاس کرد یا این که چگونه فرض عمل آزاد فرد در اقتصاد سیاسی به عنصری کلیدی در اندیشه هگل با سوبژکتیویته گره می خورد. همچنین می خواهیم نشان دهیم که در اندیشه هگل، وظایف اقتصادی دولت چه قرابت هایی با مبانی اقتصاد سیاسی می یابد و سرانجام، دفاع از بازار آزاد با مبانی اندیشه هگل تا چه اندازه امکان پذیر است.
خلاصه ماشینی:
این مقاله بر آن است تا نشان دهد که چگونه می توان مطالعات تاریخی هگل و نیـز مفهـوم «مکـر عقل » را با روش های علمای علم اقتصاد و عناصر اقتصـاد سیاسـی چـون «دسـت نامرئی » قیاس کرد یا این که چگونه فرض عمـل آزاد فـرد در اقتصـاد سیاسـی بـه عنصری کلیدی در اندیشة هگل با سوبژکتیویته گره می خورد.
همچنین می خواهیم نشان دهیم که در اندیشة هگل ، وظایف اقتصادی دولت چه قرابت هـایی بـا مبـانی اقتصاد سیاسی می یابد و سرانجام ، دفاع از بازار آزاد با مبانی اندیشة هگـل تـا چـه اندازه امکان پذیر است .
از این منظر هگـل عمیقـا معتقـد اسـت کـه بایـد خواسته های فردی به رسمیت شناخته شود و فرد تمام تلاش خود را صرف پی گیری آن ها بکند و لذا آزادی فرد در عرصة اقتصاد ضرورتی تام دارد (١٥٦-١٥٥ :ibid).
در شـرح نکتـة دوم ، باید گفت که از نظر هگل جامعة مدنی همان خانواده در هیئت کلی است (١٨٦ :ibid)، بـه همین علت ، پاره ای از وظایف اقتصادی دولت مأخوذ از این دیدگاه است .
بنابراین ، یکی از وظایف دولـت تنظـیم روابـط مصرف کنندگان و تولیدکنندگان است (١٨٦-١٨٥ :ibid) هگل وظیفة دیگری را نیز بر عهدة دولت می گـذارد کـه از آن بـا عنـوان اصـل تنظـیم موضوع های منفرد (control in a single case)، مانند تعیـین بهـای ضـرورت هـای زنـدگی روزمره ، یاد می کند و می گوید که نظارت بر کیفیت و پیش گیری از تقلب در تولید کالاهایی که برای مصرف همگانی تولید می شوند و همگان از آن بهره مند می شوند باید به یک مقـام همگانی سپرده شود (ibid).