چکیده:
سرزمین کهن یزد از دیرباز ماوای مـردم صـالح و نیکوکـار بـود و مـردم ایـن دیـار پیوسته در ساخت بناها و مزارع وقفی به عنوان یک سنت اسلامی در جهت رفـاه مـردم بی بضاعت و مستمند کوشا بودهاند. از صدر اسلام توسعه موقوفات در این دیـار بیـشتر بناها، مزارع و قناتهای خاک یزد را زیر پوشش وقف قرار داده است و این در فرهنگ مردم یزد رواج دارد. میراث هنری به دو دسته منقول و غیرمنقول تقسیم می شود؛ میراث هنری غیرمنقـول عموما بناها و آثار تاریخی و فرهنگـی ماننـد مـساجد، کاروانـسراها، مـدارس و میـراث هنری منقول مانند سنگ نبشته ها، سکه ها، زیلو و فـرش و... هـستند. در ایـن مقالـه بـه سنگ نبشته های مربوط به وقف یا به عبارت بهتر وقف نامه های سنگی پرداخته می شود.
خلاصه ماشینی:
معرفي وقف نامه هاي سنگي شهرستان يزد ١-کتيبه کاشي وقف مسجد جامع اندازه: طول و عرض به ترتيـب ٣٢×٤٠ سـانتي متـر، دوره: قـرن هـشتم ، سـال ٧٦٥ هجري قمري، جنس : کاشي آبي رنگ ، نام واقف : خواجه اميرالدين حسين بن علي ، نـوع خط : نسخ ، محل نگهداري: در داخل دهليز، نصب بر ديوار سمت راست مـسجد جـامع يزد، موضوع وقف : وقف مقدار سـي و دو سـبو و نـيم آب قنـات نرسـوآباد بـر دهليـز مسجد جامع جهت استفاده مسلمانان.
٢١- سنگ وقف آبانبار وقت و ساعت اندازه: طول و عرض به ترتيـب ٤٧ ×١١٥ سـانتي متـر، دوره: قـرن ١٢، سـال ١١٢١ هجري قمري جنس : سنگ مرمر، نام واقف : شاه سلطان حسين ، نوع خـط : نـسخ ، محـل نگهداري: نصب ديوار ورودي آبانبار وقت و ساعت ، موضوع وقف : وقف ايـن سـنگ کتيبه از سوي شاه سلطان حسين صفوي بر اين آبانبار.
/ سنگ وقف مسجد امام حسن سنگ وقف حسينيه شاهزاده فاضل ٢٤- سنگ وقف مسجد حاجي محمد علي عرب اندازه: طول و عرض به ترتيب ٤٢×٥٠ سانتي متر، دوره: قرن ١٣، سال١٢٩٧ هجري قمري، جنس : سنگ مرمر، نام واقف : حاجي محمدعلي عرب، نـوع خـط : نـسخ ، محـل نگهداري: نصب در محراب مسجد حاج محمد علي عرب، موضوع وقـف : وقـف کتيبـه مذکور بر اين مسجد.
2 ٢٨- سنگ وقف آبانبار تخت استاد اندازه : طول و عـرض بـه ترتيـب ٦٥× ٨٠ سـانتي متـر، دوره: قـرن ١٣، سـال ١٢٧١ هجري قمري، جنس : سنگ مرمر، نام واقف : حاج محمد حسين تاجر رشتي ، نوع خـط : نستعليق ، موضوع وقف : وقف اين کتيبه بر آبانبار مذکور.