چکیده:
فرهنگ یک جامعه، نشاندهنده تفکر، احساس، اعمال، جهانبینی، شیوهها و الگوهای رفتاری مردم در تولیدات مادی و غیرمادی است. مصرف به عنوان یکی از الگوهای رفتاری مردم متاثر از آداب و سنن، آموزههای دینی، سلایق، تبلیغات و سایر جنبهها است. از جمله مهمترین مصرف در زندگی انسان آب و نان است که جایگاه والایی در فرهنگ مردم ایران دارند. شناخت و بررسی اعتقادت، اشعار، مثلها، دعاها و تمثیلها اهمیت این دو نعمت را در فرهنگ عامه متجلی ساخته و نقش به سزایی در چگونگی شکلگیری یک الگوی صحیح مصرفی، تصحیح، تعدیل و تغییر آن الگو ایفا میکند. بنابراین جهت ترسیم یک الگوی مصرفی مطلوب میتوان به فرهنگ عامه مراجعه کرد. بویژه آن که امروزه شیوه مصرف آب و نان از بارزترین مصادیق اسراف هستند. رسانه میتواند با استفاده از باورهای رایج در مورد مصرف این دو ماده حیاتی در حفظ منابع طبیعی موثر واقع شود. به طور مثال میتوان در قالب برنامههای مستند، مستند گزارشی و ترکیبی به وجوه بکر مصرف آب و نان پرداخت یا در برنامههای گفتگو محور مانند میزگردهای کارشناسی یا برنامههای مجری محور از دادههای موجود در این زمینه بهرهبرداری کرد.
خلاصه ماشینی:
از جملـه مهم ترين مصاديق مصرف در زندگي انسان آب و نان است که جايگاه والايي در فرهنگ مـردم ايران دارند.
فرهنگ ، عموم جنبه ها و عرصه هاي زندگي مردم را تحـت تـأثير قـرار مـي دهـد و شـيوههـاي رفتاري، آداب و رسوم، سنن ديرپا، باورها و ارزشهايي که در جامعه وجـود دارد بـه فرهنـگ برمي گردد پس مي توان گفت فرهنگ تعيين کننده چگونگي تفکـر و احسـاس اعضـاي جامعـه است و راهنماي اعمال انسانها و معرف جهانبيني آنها در زندگي است .
(عضدانلو، ١٣٨٤: ٤٤٧) بـا مطالعـه فرهنـگ يـک جامعـه مـي تـوان رفتـار آن جامعـه را شناسايي کرد و اين الگوهاي خاص رفتـاري اسـت کـه يـک جامعـه را از جامعـه ديگـر جـدا مي سازد پس براي شناخت الگوي مصرف که يکي از انگارههاي رفتار اسـت بايـد بـه بررسـي فرهنگ يک جامعه پرداخت .
از جمله مهم ترين مصاديق مصرف در زندگي انسان آب و نان مي باشد کـه جايگـاه والايـي در فرهنگ مردم ايران دارند.
چنان که اين امر در تمـامي )رجوع شود به تصویر صفحه) مراحل کاشت ، داشت و برداشـت و حتـي در مـواد غذايي که از آن تهيه مي شود، وجـود دارد مـثلا در آذربايجان شرقي از بـين رفـتن برکـت زمـين يـک کشاورز را حاصل بـي تـوجهي او بـه کشـت گنـدم مي دانند يا در همدان سمنوي تهيه شده از گنـدم را نزد افراد ناپاک نمي برند.
همچنين در اين ضـربالمثـل بـه جايگاه غذايي نان اشاره مي کند که چنانچه در مصرف آن اسراف شود، با از دست دادن نعمـت پاسخي به نياز گرسنگي انسان داده نمي شود.