چکیده:
در دنیای متمدن امروزی که تجددگرایی با وجود وسایل ارتباط جمعی مانند ماهوارهها و اینترنت، آیینها، رسوم و سنتهای ملل را کمرنگ ساخته مطمئنترین راه برای احیای فرهنگ ایرانی- اسلامی با همه خرده فرهنگها و آیینهای آن، بررسی فولکور اقوام، ایلات و عشایر است. در فرهنگ عامه حوزههای مختلفی از زندگی مردمان قابل مشاهده است. آداب و سنن و ادبیات شفاهی از جمله این حوزهها هستند. مویه نیز یکی از ابعاد فرهنگ عامه محسوب میشود و از پرشورترین و اندوهناکترین آیینهای سوگ در میان ایلات و عشایر است. مویهها، تکبیتهایی هستند که در سوگ درگذشتگان با سوز و گداز خوانده میشوند. در این مقاله با هدف ثبت ادبیات شفاهی ناحیهای از ایران، یکی از مظاهر فرهنگ عامه یعنی مویه بررسی شده است. این مقاله تنها به بخشی از مویههای مردانه پرداخته است. رسانه برای پرداختن به وجوه فولکلوریک سوگ نیازمند شناخت عمیق جلوههای سوگ در مناطق مختلف کشور است. استفاده از ابیات و مفاهیم آنها و شناسایی ملودیها و اوزان موسیقیایی یکی از کاربردهای این گونه مردمنگاریهاست. تولید مستندهای مردمشناختی همچون مویه میتواند یکی از برنامههای پرمخاطب در ایام سوگواری از تلویزیون باشد. با توجه به پخش برنامههای متناسب در ایام عزاداری و سوگواری در طول سال، پخش مستندهای مردمنگارانه از این دست مخاطبان تلویزیون را به خود جذب میکند.
خلاصه ماشینی:
ابيات مويه (مور) در ايل کاکاوند 1 دکتر صفيه مرادخاني 2 پرستو قبادي اصل چکيده در دنياي متمدن امروزي که تجددگرايي با وجود وسايل ارتباط جمعي ماننـد مـاهوارههـا و اينترنت ، آيين ها، رسوم و سنت هاي ملل را کمرنگ ساخته مطمئن ترين راه براي احياي فرهنـگ ايراني - اسلامي با همه خرده فرهنگ ها و آيين هاي آن، بررسي فولکلور اقوام، ايلات و عشـاير است .
کارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي کليد واژه ها: فولکلور، کلميه ، مويه ، کاکاوند، آيين ، سوگ مقدمه فرهنگ اقوام ايراني ، يکي از مهم ترين منابع آيين هاي تمدن بشري است که قدمتي سه هـزار ساله دارد.
مويه يا «مور» يکي از سنت هاي ديرينه و باقي اين ديار است و به تبعيـت از «هـوره» آوازي غمناک مي باشد که با ناله و آهنگي خاص بدون ساز و تنها با گرداندن صدا در گلـو، در رثـاي کسي يا در غربت و غارتزدگي يا روزهاي بر باد رفته ، با آهنگي دلنشين خوانده مي شود.
» (موسوي، ٣٤:١٣٨٠) در ميان لکها، «هوره» منحصر به مراسم عزاداري نيست ؛ بـه طـوري کـه حتـي در اوقـات سرخوشي ، ابياتي غير مويه را نيز با اين شيوه مي خوانند، اما غالبا در اين آواز، ابيـات مويـه نيـز استفاده مي شود و مالامال از اندوه و بياني حــــزنانگيز است .
)رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به کلميه هاي نمونه ، درمي يابيم که مويه هـاي مـردان عمومـا رزمـي و حماسـي انـد؛ وصف اسب (کهر، سمند، سگلاوي، کميت )، تفنگ (برنو، کلت )، فشنگ ، پوکه فشـنگ ، قطـار، طبل جنگي ، دوربين ، سنگر و غيره اصلي ترين بن مايه هاي اين مويه ها هستند و بيشترين بسـامد را به خود اختصاص دادهاند.