چکیده:
ﻫﺪف: ﻫﺪف اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ آزﻣﻮن اﻟﮕﻮی ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺧﻮد(اﺳﺘﻮن و ﻛﻮﭘﺮ، 2001)ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺑﺎره ﻧﻘﺶ »ﺧﻮد« در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ شناختی را انجام شد. روش: روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺒﻪآزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺎ ﻃﺮح ﭘﻴﺶآزﻣﻮن-ﭘﺲآزﻣﻮن و ﮔﺮوه ﮔﻮاه و ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری ﻛﻠﻴه داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ رﺷﺘه روانﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ در ﺳﺎل 1388ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد 250 ﻧﻔﺮ ﺑﻮد. 150 ﻧﻔﺮ از آن ﻫﺎ ﺑﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺮات ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آزﻣﻮن ﻋﺰت ﻧﻔﺲ- روزﻧﺒﺮگ ) 5691( ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه دارای ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﺑﺎﻻ و پایین تقسیم ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ در ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ و 1 ﮔﺮوه ﮔﻮاه ﮔﻤﺎرده ﺷﺪﻧﺪ. اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎراداﻳﻢ ﻣﻮاﻓﻘﺖ اﻟﻘﺎﺷﺪه دﭼﺎر ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎی اﻟﮕﻮی ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺧﻮد، ﻃﻲ ﻣﺪاﺧﻠﻪای ﻛﻮﺗﺎه ﭼﻨﺪ ﺧﻮداﺳﻨﺎدی ﺧﻨﺜﻲ و ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮای آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺷﺪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻴﺰان ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ آن ﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺷﺪ. ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد در ﮔﺮوهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮداﺳﻨﺎدیﻫﺎی ﺧﻨﺜﻲ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد، ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻲ در ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﺪاﺷﺖ. اﻣﺎ در ﺑﻘﻴﺔ ﮔﺮوهﻫﺎ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ آنﻫﺎ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﻮد. ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی: اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲﻫﺎی اﻟﮕﻮی ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺧﻮد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ اﻟﮕﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎی ﺑﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ درﺑﺎرهﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ را ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ زا ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ اﻓﺮاد، ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ درﺑﺮدارﻧﺪه ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﻫﻨﺠﺎری را اراﺋﻪ ﻛﺮد و زﻣﻴﻨه ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﺣﻞ ﺗﻌﺎرضﻫﺎی ﻧﺎﺷﻲ از آن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد
خلاصه ماشینی:
"ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی Journal of Applied Psychology Vol. 5, No. 1(17), Spring 2011, 101-116 101 -116 ،1390 ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره 1)71(، ﺑﻬﺎر ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش: ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ Cognitive dissonance and attitude change: Role of various standards interacting with self-esteem R.
Stone & Cooper 201 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی/ ﺳﺎل5/ ﺷﻤﺎره1 )71(/ ﺑﻬﺎر 0931 ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش: ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ 1002(، اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻓﺮاد دارای ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻧﮕﺮﺷﻲ1 دﭼﺎر ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﺟﺎﻣﻌﺔ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻤﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن 601 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی/ ﺳﺎل5/ ﺷﻤﺎره1 )71(/ ﺑﻬﺎر 0931 ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش: ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ در رﺷﺘﺔ روانﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ در ﺳﺎل 8831 ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد052 ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ 051 ﻧﻔﺮ از ﻣﻴﺎن آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد 57 ﻧﻔﺮ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﺑﺎﻻ و 57 ﻧﻔﺮ ﻧﻴﺰ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﭘﺎﻳﻴﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ ﺑﺮای اﻓﺮاد دارای ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﺑﺎﻻ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﺧﻮدﺷﺎن 211 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدی/ ﺳﺎل5/ ﺷﻤﺎره1 )71(/ ﺑﻬﺎر 0931 ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش: ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮی در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، دﭼﺎر ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ زﻳﺎدی ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮای ﻛﺎﻫﺶ آن ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﭼﻮن ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم آن ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺮای ﻛﺎﻫﺶ آن، ﻧﮕﺮش ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ."