چکیده:
شرکت در انتخابات و رای دادن در نظام حقوقی ایران دارای وضعیتی متفاوت با نظام های حقوقی دیگر است. در نظام حقوقی ایران که بر مبنای فقه امامیه ترسیم شده است، اعمال حق رای با مسئولیت افراد در تعیین سرنوشت خویش، مسئولیت افراد در برابر حقوق سایر اشخاص در اجتماع و نیز اقتدار و استواری حکومت اسلامی پیوند خورده است و با توجه به اصل تلازم حق و تکلیف نمی توان اعمال حق رای را امری کاملا شخصی و حق فردی ارزیابی کرد. هدف از انجام این پژوهش بررسی ابعاد حقوقی اعمال حق رای و نسبت سنجی آن با مسئولیت افراد در قبال سایر اعضای جامعه و نیز حکومت اسلامی از طریق پژوهش به روش کتابخانه ای است که منجر به کشف ماهیت حقوقی حق رای بشود
Participating in elections and voting in the Iranian legal system has a status different from other legal systems. In Iran's legal system which is based on the Shiite jurisprudence، the right to vote has been blended with the responsibility of the people in self-determination، the responsibility of the people versus the rights of others in the community and also sovereignty and stability of the Islamic state and according to the correlation principle of right and duty، the voting right can’t be assessed an absolutely individual matter and a personal right.
The purpose of this article is the examination of the legal aspects of the voting right and its responsibility towards the rest of the society and also Islamic state through researching by the library method، so as to result in understanding the legal nature of voting right.
خلاصه ماشینی:
در نظام حقوقی ایران که بر مبنای فقه امامیه ترسیم شده است ، اعمال حق رأی با مسئولیت افراد در تعیین سرنوشت خویش ، مسئولیت افراد در برابر حقوق سایر اشخاص در اجتماع و نیز اقتدار و استواری حکومت اسلامی پیوند خورده است و با توجه به اصل تلازم حق و تکلیف نمی توان اعمال حق رأی را امری کاملا شخصی و حق فردی ارزیابی کرد.
اما بنابر آراء رهبران جمهوری اسلامی ، رأی در حکومت اسلامی ، از یک سو به مثابۀ حقی قانونی است که توسط قانونگذار و با اراده اکثریت اعضای جامعه برای آحاد افراد صلاحیتدار به رسمیت شناخته شده است و از سوی دیگر حق شرعی قلمداد می شود که ابزاری برای تعیین سرنوشت مردم بدست خویش است و توسط خداوند متعال به مردم واگذار شده است .
اما از آنجا که احکام الهی جهت اجرا به وسیله مردم و در جهت سعادت آن ها وضع شده اند و اجازه تعطیلی این احکام در هیچ دوره ای صادر نشده است ، بر همۀ مسلمانان در هر دوره ای واجب ـ خواهد بود تا مقدمه تحقق احکام اجتماعی اسلام را که تشکیل حکومت اسلامی می باشد، محقق نمایند(فتاحی زفرقندی ، ١٣٩٢: ١٥) و بر اساس اصل امر به معروف و نهی از منکر، تعاون ، اصلاح امور جامعه ، سبقت در خیر و نیکوکاری ، تبلیغ دین ، قطع مادة فساد و...