چکیده:
امروزه تحلیل مکانی- فضایی پارکهای شهری با استفاده از روشها و شاخصهای مناسب از ضروریتهای مهم توسعه پایدار است. چراکه به علت گسترش بیرویه شهرها و معضلاتی همچون عدم استقرار و مکانیابی صحیح در سطح شهر، عدم رعایت همجواریها، عدم توجه به سرانهها، استانداردها و. ..، توسعه و مکانیابی کاربری فضای سبز با مشکلات اساسی روبهرو گردیده است. در این زمینه سوالهای محوری نیازمند بررسی عبارتند از: 1) آیا پارکهای موجود برای تامین دسترسی مطلوب همه شهروندان از تعداد و توزیع فضایی مناسبی برخوردارند؟ 2) آیا پارکهای موجود از تناسب مکانی- فضایی مطلوبی برخوردارند و در پهنههای مناسبی قرار گرفتهاند؟ بر این اساس، جهت پاسخ به سوالهای مذکور بر اساس شاخصها و روش مناسب، شهر نورآباد ممسنی انتخاب گردید. سپس با تدوین چارچوب نظری و نیز مطابق ویژگیهای محدوده، دو فرضیه متناسب با سوالهای مذکور ارائه شد. جهت آزمون فرضیهها، شاخصهای مناسب بر اساس مبانی نظری و پیشینة تحقیق تعیین شد. دادههای مورد نیاز نیز در چارچوب روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از روش کتابخانهای جمعآوری شد. جهت آزمون فرضیه اول از روش تحلیل کیفی و مقایسه با استانداردهای سطح و سرانه، و توابع تحلیل پوسش فضایی و جمعیتی در GIS استفاده شد. ارزیابی فرضیه دوم بر اساس تلفیق روشهای ارزیابی چندشاخصه (AHP گروهی) و GIS انجام شد. نتایج تحلیل استاندارد پوشش جمعیتی پارکها نشان داد کمبودی برابر با 7 پارک محلهای وجود دارد. تحلیل توزیع فضایی سطح و سرانة پارکها نیز بیانگر وضعیت نامطلوب حدود 70 درصد محلات میباشد. مطابق نتایج تحلیل تیسن در GIS نیز وضعیت همة پارکها از نظر پوشش فضایی و شعاع دسترسی نامطلوب میباشد. نتایج مدل تلفیقی مبتنی بر GIS نیز نشان داد حدود نیمی از پارکها در پهنههای نامناسب تا نسبتانامناسب قرار دارند. نتیجه اینکه جهت توزیع مکانی- فضایی مناسب پارکها، در نظر گرفتن شاخصها و رهنمودهای ارائه شده و نیز استفاده از روشهای تلفیقی ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1- معیارها و شاخصهای مکانیابی فضای سبز عمومی شهری معیارهای عام برنامهریزی کاربری زمین شاخصهای عملیاتی ارزیابی مکانی و مکانیابی پارکهای شهری - سازگاری - آسایش - کارایی - مطلوبیت - سلامتی - استانداردهای ایمنی - دسترسی - سازگاری - آلودگی هوا - سایر آلودگیهای محیطی - مطلوبیت - شعاع عملکرد - دسترسی به زمینهای مستعد برای تبدیل به پارک - نزدیکی به مراکز ثقل جمعیت - دسترسی به شبکههای ارتباطی و ارتباطی فرعی - نزدیکی به مراکز مسکونی، آموزشی، فرهنگی و تجهیزات شهری - عدم دسترسی به شبکه ارتباطی اصلی (آزادراه، بزرگراه) - امکان دسترسی به زمینهای خالی برای تبدیل به پارک - مرکزیت، سلسله مراتب، دسترسی - شیب مناسب - فاصله از مراکز هندسی محلات - فاصله از کاربریهای ناسازگار - درجة سازگاری کاربریهای همجوار - فاصله از معابر فرعی - فاصله از پارکهای موجود منبع: نگارندگان (بر اساس یافتههای حاصل از مبانی نظری و پیشینه تحقیق) 3- تحلیل یافتهها 3-1- تحلیل تناسب تعداد و توزیع فضایی پارکهای محلهای (آزمون فرضیه اول) شهر نورآباد به سه ناحیه و سیزده محله تقسیم شده که پنج محله در ناحیه یک و چهار محله در ناحیه دو و چهار محله دیگر در ناحیه سه میباشد."