خلاصه ماشینی:
"با این تفاصیل، جغرافیای ایران هنوز به مرحلهای از رشد و بلوغ لازم برای ورود به تولید دانش جغرافیا در حوزة فرهنگ و دیرینة فهم قلمرو هلال خصیب دست نیافته است و اگرچه تلاشهای پراکندهای در این زمینه صورت گرفته و میگیرد، ولی هنوز باید به افقی زمانی برای تحقق این آرمان که رمز ماندگاری و هویت جغرافیدانان ایران خواهد بود، چشم دوخت.
شکل ۱: قلمرو سه کانون بزرگ دیرینۀ فهم و دانش آبشخور اصلی دیرینۀ فهم و دانش چندخدایی را که در یونان رشد کرد و حاکمیت یافت، عاریتی از مصر باستان باید تلقی کرد و نماد این دیرینه را تثلیث معرفی میکنند که در فضای معماری آن زمان و این زمان بهخوبی نمایش داده شده است شکل ۴: نمادهای غالبدار تکخدایی شکل ۲: نمادهای منتخب دیرینۀ فهم و دانش چندخدایی شکل ۳: نمادهای ثنویت (دوالیتی) فهم و دانش بشری، سیستمی از نظامهای علمی، اجتماعی و نمادین را در عرصههای مختلف زیستی جوامع پدید میآورد که بنیان رفتار فردی، اجتماعی و نظام تحلیل و فهم و درک و دانش آدمی از هستی را تبلور میبخشد دیرینۀ فهم و دانش ثنویت (دوالیتی) در دوران سیطرة تفکر و بینش چندخدایی در هالهای از خواب فرهنگی فرو رفت بهطوریکه پویایی آن از دیدگاه جامعهشناسی و تمدنی نادیده انگاشته میشود شکل ۵: دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه تهران شکل ۶: دانشکدۀ علوم جغرافیایی (تبریز) شکل ۷: دانشکدۀ علوم جغرافیایی و برنامهریزی (دانشگاه اصفهان) شکل ۸: مدل لوزوی؛ توسعۀ گرایشهای جغرافیا پینوشتها 1."