چکیده:
ترکیه از جمله مهمترین کشورهای منطقه خاورمیانه است. این کشور که به واسطه حضور هواداران
آتاتورک در قدرت تا دهه 90 میلادی، خاورمیانه را از اولویت اول سیاست خارجی خود خارج کرده بود،
به دنبال تحولات منطق های و جهانی توجه خویش را به این منطقه معطوف کرد .ترکیه به عنوان اولین
کشور مسلمانی که اسرائیل را به رسمیت شناخت و از جمله اولین کشورهایی که دولت در تبعید
فلسطینی را شناسایی کرد توانست از روابط حسنه خود با اسرائیل استفاده و با توجه به بهبود رابطه با
اعراب و مسلمانان به ایفای نقش موثر در روند صلح خاورمیانه بپردازد. تاثیر نظامیان در ساختار قدرت،
نزدیکی با غرب و روابط نزدیک با اسرائیل در حوزه های مختلف به تداوم رابطه ترکیه با اسرائیل در
دور ههای مختلف کمک کرده است. تحولات جهانی به ویژه از سال 2000 و روی کار آمدن اسلام
گرایان از حزب عدالت و توسعه موجب گردیده ت اترکیه استقلال بیشتری در سیاست خارجی خود داشته
باشد و ضمن گرایش نسبت به احقاق حقوق فلسطینیان، اثر گذاری خود را بر منازعه فلسطینی-اسرائیلی
افزایش دهد.
Turkey is among the most important Middle East region countries. Turkey,
at first, excluded the Middle East region from her priority in foreign policy
during 1990 decade when Ataturk’s supporters took power, but following the
regional and world changes, she turned her attention to the region. Turkey is
the first Muslim country which recognized Israel and she is also among the first
countries which recognized Palestinian state in exile. Hereby, she could set
good relations with both Israel and Muslim Arab countries and performed an
influential role in the Middle East peace process. The military influence in the
power structure and close relation with the west helped Turkey to continue her
relations with Israel in different periods. After the recent world developments,
especially since 2000 year onwards. The Islamists of the Justice and
Development party in Turkey could apply independent foreign policy and
hereby tried to defend the rights of Palestinians and influence Israeli-
Palestinian conflict as well.
خلاصه ماشینی:
از جمله : ضرورت های روابط ترکیه با اسرائیل چه مواردی بود؟ چرا ترکیه برخلاف آرمان های آتاتورک به بهبود روابط با کشورهای اسـلامی پرداخت و این موضوع چه آثاری بر سیاست های این کشور در قبـال منازعـه تـاریخی خاورمیانـه داشـته است ؟ پایان جنگ سرد و آغاز روند صلح خاورمیانه چه تاثیری بر سیاست خارجی ترکیه داشت و رویکرد این کشور با توجه به این تحولات در دهه نود نسبت به رابطه با اسرائیل و فلسطین چگونه بوده اسـت ؟ عوامل داخلی و بین المللی موثر در گرایش ترکیه به کشورهای اسلامی و فلسطینیان در رونـد صـلح چـه مواردی بوده است ؟ و در نهایت مواضع اسلام گرایان حاکم درترکیه نسبت به رابطه با اسرائیل چه بود و 1- Middle East Peace Process 2- Mediator ◊ ٢٨ فصلنامه تخصصی علوم سیاسی / شماره شانزدهم / پاییز١٣٩٠ چرا این روابط تداوم یافت ؟ مواضع ترکیه در قبال حماس ، جنگ لبنان و موضوع غزه چه پیامدهایی برای سیاست خارجی این کشور و روابط آن با کشورهای اسلامی از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر داشت ؟ فرضیه این پژوهش آن است که ترکیه در جستجوی ایفای نقش به عنوان یک بازیگر مهم و ارتقای قدرت خود، خاورمیانه را به عنوان مکانی مناسب برای تحقق این امر، در اولویت سیاسـت خـارجی خـود قرار داده است .