چکیده:
چون تا به حال تمام یا اغلب تحقیقات زیبایی شناسی در متون فارسی عموما بر روی متون نظم انجام گرفته و این در حالی است که متون نثر نیز ویژگی های مورد نظر را از این نظر دارا می باشد ، لذا بررسی ، طبقه بندی و تحلیل بلاغی آثار منثوری نظیر کتاب راحة الصّدور و آیة السّرور راوندی به روش علمی که توانسته اند در دوره ای خاص به نظم نزدیک شده و صفت شعر منثور را زیبنده خود نمایند ، لازم و ضروری به نظر می رسد. در این مقاله ، کتاب راحة الصّدور فقط از حیث یکی از مقاصد علم معانی یعنی احوال مسندالیه ، مورد مطالعه، نقد و بررسی قرار گرفته، چگونگی کاربرد حالات مسندالیه در این کتاب استخراج، تبیین و توجیه می گردد . در این مقاله ابتدا مباحثی مختصر وکلّی در رابطه با معرفی کتاب راحة الصّدور و ارزش ادبی آن ، تعریف زبان ، جمله ، اجزای جمله، مسند الیه و رابطة دستور و علم معانی ذکر گردیده، سپس به ذکر شاهد مثالهای استخراج شده از کتاب راحة الصّدور و توضیح و طبقه بندی آن ها بر اساس کتابهای علوم بلاغی به طور عموم و سه کتاب «معالم البلاغه، معانی و بیان استاد همایی و علم معانی دکتر شمیسا » به طور خصوص پرداخته می شود .
خلاصه ماشینی:
بررسی احوال مسندٌ الیه در کتاب راحة الصّدور و آية السّرور دکتر سیروس شمیسا استاد ادبیّات دانشگاه های تهران رسول بهنام دانشجوی دکترای دانشگاه بین المللی امام خمینی ( ره) چکیده چون تا به حال تمام یا اغلب تحقیقات زیبایی شناسی در متون فارسی عموماً بر روی متون نظم انجام گرفته و این در حالی است که متون نثر نیز ویژگی های مورد نظر را از این نظر دارا می باشد ، لذا بررسی ، طبقه بندی و تحلیلِ بلاغی آثار منثوری نظیر کتاب راحة الصّدور و آية السّرور راوندی به روش علمی که توانسته اند در دوره ای خاص به نظم نزدیک شده و صفت شعر منثور را زیبنده خود نمایند ، لازم و ضروری به نظر می رسد.
با بررسی این کتب معلوم می شود که بخش علم بیان آن ها با وجود این که اغلب مثال هایش به زبان عربی است؛ قابل استفاده تر از بخش معانی است و به عبارت دیگر به دلیل عدم ذکر شاهد مثال های فارسی وآوردن نمونه های تکراری و ثابتِ شاهد مثال های عربی و یا منظوم فارسی، بخش معانی این کتاب ها برای مخاطبان فارسی دان و فارسی خوان ، اگر بی فایده نباشد ، کم فایده است.
او برای منظور هایی از جمله تاکید ، تعظیم و قرب و نزدیک نشان دادن مسند الیه ، دست به این کار زده است .
3. نویسنده کتاب راحة الصّدور اغلب برای تنبیه یا تأکید از روش جمله آوردن مسند الیه استفاده کرده است .