چکیده:
نهضت مشروطیت ایران نقطه عطف و عصر نوینی در فرایند کلی اندیشه سیاسی شیعه بهشمار میآید. این برهه تاریخی آغازگر نخستین رویارویی عمیق بین اسلام و غرب در ایران جدید است. در این دوره، طرح مفاهیم و پرسشهای تازه در پهنه ایستارهای پیشین و سنتی علمای شیعه، اندیشه و ادبیات سیاسی شیعه را وارد مرحلهای از بازشناسی، بازپروری، و پاسخگویی به شرایط و دگرگونیهای نو نمود. از همین رهگذر، این واقعه به نوبه خود و به عنوان یک تجربه تاریخی، نقش مهمی را در روند تحولات و مواضع علما در انقلاب اسلامی ایفا نموده است. بنابراین، در این مقاله کوشش شده تا با بهرهگیری از روش تحلیل تاریخی، به این پرسش مهم و اساسی پاسخ داده شود که مهمترین علت عدممداخله و حتی مخالفت آیتالله سیدمحمدکاظم یزدی با نهضت مشروطه چه بوده است؟ با توجه به اسناد و مدارک موجود بهنظر میرسد که مهمترین علت اتخاذ موضع منفعل و مخالفت ایشان با مشروطه ریشه در نوع نگاه و درک ایشان بهواسطه شبکه اطلاعیابی خود درباره شرایط ایران و احساس انحراف و عدم انطباق و حتی ضدیت مسیر و اهداف نهضت مشروطه با موازین شرع مقدس اسلام داشته است.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، در این مقاله کوشش شده تا با بهره گیری از روش تحلیل تاریخی ، به ایـن پرسش مهم و اساسی پاسخ داده شود که مهـم تـرین علـت عـدم مداخلـه و حتـی مخالفت آیت الله سیدمحمدکاظم یزدی با نهضت مشروطه چه بوده است ؟ با توجه به اسناد و مدارک موجود به نظر می رسد که مهم ترین علت اتخاذ موضـع منفعـل و مخالفت ایشان با مشروطه ریشـه در نـوع نگـاه و درک ایشـان بـه واسـطة شـبکة اطلاع یابی خود دربارة شرایط ایران و احسـاس انحـراف و عـدم انطبـاق و حتـی ضدیت مسیر و اهداف نهضت مشروطه با موازین شرع مقدس اسلام داشته است .
در پژوهش حاضر می کوشیم تا با استفاده از روش تحلیل تاریخی ، سیر تطور نقش و موضع آیت الله سیدمحمدکاظم یزدی در نهضت مشروطه (حد فاصل سال های ١٣٢٣ تا ١٣٢٧ ق) را بررسی نماییم و نیز با توجه به اسناد و مدارک موجود نشان دهیم که مهم ترین علت اتخـاذ موضـع منفعـل و مخالفـت ایشـان بـا مشروطه ریشه در نوع نگاه و درک ایشـان داشـته اسـت کـه از سـویی بـه واسـطة شـبکة اطلاع یابی متشکل از افراد مورد وثوق و اطمینان خود نسبت بـه شـرایط ایـران و از سـوی دیگر به دلیل احساس انحراف ، عـدم انطبـاق ، و حتـی ضـدیت مسـیر و اهـداف نهضـت مشروطه با موازین شرع مقدس اسلام شکل گرفته بـود٢ و درواقـع خـواهیم دیـد چگونـه صاحب عروه بر اساس اطلاعات واصله به ایشان از طریق این شبکه ، مواضـع متناسـب بـا شرایط و اقتضای زمان را اتخاذ می نمود.