چکیده:
حضور و زندگی گروهی از خوارج پس از جنگ نهروان در بصره و تحت تأثیر قرار گرفتن ایشان از بافت جمعیتی بصره، مانند صحابه صاحب نام حاضر در این شهر همچون عبدالله بن عباس، ایرانیان و موالی ایرانی، فقها و تابعان و حضور برخی از بزرگان خوارج مانند مرداس بن ادیة و برادرش عروة که با در پیش گرفتن روش اعتدالی مورد توجه سایرین بودند سبب شد اباضیان تحت تأثیر آنان، به مرور راه اعتدال در پیش گیرند. این پژوهش با استفاده از روش وصفی- تحلیلی و از طریق مطالعه کتابخانهای به بررسی و تبیین زمینهها و علل گرایش خوارج به خصوص اباضیان به اعتدال میپردازد
خلاصه ماشینی:
زمینه ها و علل پیدایش رویکرد اعتدالی در میان خوارج و برآمدن اباضیان تاریخ دریافت : ٩٢/٦/١٤ تاریخ تأیید: ٩٢/٩/٢٧ ∗∗ مصطفی پیرمرادیان ∗ فرشته بوسعیدی ∗∗∗ زهرا حسین هاشمی حضور و زندگی گروهی از خوارج پس از جنگ نهروان در بصـره و تحـت تأثیر قرار گرفتن ایشان از بافت جمعیتی بصره، مانند صحابه صاحب نام حاضـر در این شهر هم چون عبدالله بن عباس، ایرانیان و موالی ایرانی ، فقهـا و تابعـان و حضور برخی از بزرگان خوارج مانند مرداس بن ادیة و برادرش عروة کـه بـا در پیش گرفتن روش اعتدالی مورد توجه سایرین بودند سبب شـد اباضـیان تحـت تأثیر آنان، به مرور راه اعتدال در پیش گیرند.
٢٣ زندگی ابـوبلال در بصره گواه است که نه تنها بصره پس از نهروان یکـی از پایگاههـای خـوارج بـوده بلکـه اندیشه اعتدالی در میان بعضی خوارج تا آنجا ارتقاء پیدا کرد که نه تنها غیر خوارج را کـافر و مشرک نمی پنداشتند بلکه ماندن در میان آنان را نیز جایز، کشتن آنان را نـاروا، تقیـه و سازگاری با حکومت ظالمان را جایز و در حقیقت به عنوان فرقه یا گرایشی در میان سـایر مسلمانان به زندگی خود ادامه می دادند و بدون تردید خارج شدن ابوبلال همانگونه که از / روایت بلاذری مستفاد می گردد در نتیجه وحشتی بود که از فشارهای ابن زیاد بوجود آمده بود.