چکیده:
گاهی حق مالکیت مالکان که در هنگام انتقال اموال برای خود ذخیره کردهاند تا در عوض آن به سایر مطالبات و حقوق خود برسند، با حق منتقلالیه باحسننیت که تمامی معوض را پرداخت کرده است، در تعارض قرار میگیرد. سیستمهای مختلف حقوقی برای برتری یکی از دو زیاندیده در معاملات بر دیگری، فلسفۀ خاص خود را دارند. در تحلیل این حقوق، بیشتر آثار اجتماعی و اقتصادی آن مورد نظر قرار میگیرد. مالک برای حفظ حقوق خود شرط ذخیرۀ مالکیت میکند، ثالث عوض را به انتقالگیرنده میپردازد و مورد معامله را به تصرف خود درمیآورد تا از ادعای دیگران در امان باشد. حفظ یکی از این حقوق با بقای دیگری در تعارض آشکار است. در خصوص این موضوع دو دیدگاه متفاوت وجود دارد: دیدگاه نخست از آن اصولگراهای سنتی است که به «لایحل مال امرء الا بطیبه نفس منه» متمسک میشوند و پاسخ قاطعی به بیحقی ثالث باحسننیت میدهند؛ به هر قیمتی که میخواهد تمام شود. و دیدگاه دوماز آن عرفگراهای طرفدار کارآمدی اقتصادی است که تمایل شدیدی به حمایت از ثالث باحسننیت و چرخش خدمات و پول و بهبود نسبی وضعیت معیشتی مردم دارند. هدف این پژوهش، تبیین فلسفی این تمایلات در تجارت بینالملل و رفع این سوء برداشت است که حمایت از مالک قلع مادۀ نزاع میکند؛ درحالی که درواقع حمایت از مالک اولیه منشأ ایجاد بسیاری از دعاوی و درگیریهای فراوان میان انتقالگیرندگان و دیگران است که نمیتوان برای آن توجیه اجتماعی و اقتصادی ارائه کرد.
خلاصه ماشینی:
اگر مالکيت به منتقل اليه انتقال داده نشده باشد، ولي باوجود عدم حق مالکيت ، آن را به شخص ثالث باحسن نيتي در مقابل عوض کافي و وافي بفروشد، و سپس عدم مالکيت انتقال دهنده برملا شود، با توجه به تعارض حقوق اين دو، چه کسي استحقاق بردن کالا و استفاده و بهره وري بعدي آن را دارد؟ اگر به مالکي که مالکيت را براي خود حفظ کرده است اولويت داده شود، چه اتفاقي در روند تجاري و بازرگاني پيش مي آيد؟ برعکس ، هرگاه اولويت به متصرف باحسن نيت داده شود، اثر تحفظ مالکيت مالک چيست ؟ مالکي که ديگر مالک شناخته نمي شود، چه حق و حقوقي دارد؟ آيا او صرفا به عنوان طلبکار منتقل کننده شناخته مي شود؟ يا حقوق و امتيازات ديگري هم دارد؟ هدف در اين نوشتار، بررسي وضعيت حقوقي شرط تحفظ مالکيت و آثار آن نيست (ر.
اين مقاله دربارة انتقال ريسک و تضمين ريسک ، مخاطرات احتمالي براي مبيع و الزام به پرداخت ، و نيز از فسخ يا انفساخ در صورت تأديه نشدن ثمن بحث نمي کند، بلکه فقط محدود به اين مطلب است که اگر مبيعي که در آن شرط تحفظ مالکيت شده است ، به ثالث باحسن نيت فروخته شود و تعارض ميان منافع و مالکيت مالک ، و منافع و مالکيت خريدار باحسن نيت به وجود آيد، به کدام يک بايد اولويت داده شود؟ در اينکه مالک چه کسي است و انواع مختلف مالکيت چيست ، بحث هاي گوناگوني وجود دارد.