چکیده:
زمینه و هـدف : علیـرغم اینکـه تبیـین چرایـی و پـرداختن بـه مبـانی فقهـی بسـیاری از مباحـث حقـوقی و جرمشناسی نقش مهمی در گسترش و پذیرش این مباحث در قانونگذاری ایران دارد، ولی معمولا تحقیقـات انجام شده در این زمینه ها ناچیز بوده و حتی در فقه اسلامی نیز کمتر به بیان مبـانی فلسـفی احکـام پرداختـه شده است ؛ در همین راستا و با توجه به اینکه تحقیق جامعی در خصوص مبانی فقهـی نظـارت و مراقبـت بـر مجرمان صورت نگرفته و تحقیقات پراکنده قبلی به برخی از مصادیق نظارت و پیشگیری اولیـه از بزهکـاری پرداخته اند و از سوی دیگر شناخت مبانی و اهداف نظـارت و بایسـته هـای عملکـرد کـنش گـران آن یعنـی خانواده ، جامعه و قوای دولتی به ویژه نیروی انتظامی به خوبی تبیین نشده است ، این تحقیق با هـدف بررسـی مبانی فقهی نظارت بر مجرمان خطرناک انجام گرفته است . روش : اطلاعات لازم به شیوه کتابخانه ای از کتب تفسیری، فقهی، حقوقی، جرمشناسی، مجلات تخصصـی و قوانین جمع آوری شده است و سپس تحلیل شده اند. یافته ها و نتایج : یافته های تحقیق ، نشان داد که مبانی فقهی نظارت بر مجرمان بر سه مبنـا اسـتوار گردیـده است : ١. نظارت و کنترل خانواده محور، ٢. نظارت و کنترل جامعه محـور، و ٣. نظـارت و کنتـرل حکومـت محور. همچنین ، در مبانی فقهی، ادله ای که دلالت بر نظارت بر مجرمان خطرناک به مفهوم امـروزی داشـته باشد، بسیار نادر است . لکن در زمینه نظارت بر مجرمان به نحو عام ، می توان از ادله فقهی به مبانی نظارت بر مجرمان دست یافت که از نظر عملکرد و اهداف تفاوتی با نظارت با مجرمان خطرناک ندارد.
خلاصه ماشینی:
"نظارت بر مجرمان مبانی فقهی نظارت بر مجرمان خطرناک سید محمود میرخلیلی ١، حسین ایارگر 2 تاریخ دریافت : ٩٢/١٠/٢٣ تاریخ پذیرش : ٩٣/٠٤/١٣ چکیده زمینه و هـدف : علیـرغم اینکـه تبیـین چرایـی و پـرداختن بـه مبـانی فقهـی بسـیاری از مباحـث حقـوقی و جرمشناسی نقش مهمی در گسترش و پذیرش این مباحث در قانونگذاری ایران دارد، ولی معمولا تحقیقـات انجام شده در این زمینه ها ناچیز بوده و حتی در فقه اسلامی نیز کمتر به بیان مبـانی فلسـفی احکـام پرداختـه شده است ؛ در همین راستا و با توجه به اینکه تحقیق جامعی در خصوص مبانی فقهـی نظـارت و مراقبـت بـر مجرمان صورت نگرفته و تحقیقات پراکنده قبلی به برخی از مصادیق نظارت و پیشگیری اولیـه از بزهکـاری پرداخته اند و از سوی دیگر شناخت مبانی و اهداف نظـارت و بایسـته هـای عملکـرد کـنش گـران آن یعنـی خانواده ، جامعه و قوای دولتی به ویژه نیروی انتظامی به خوبی تبیین نشده است ، این تحقیق با هـدف بررسـی مبانی فقهی نظارت بر مجرمان خطرناک انجام گرفته است .
نظارت و کنترل جامعه محور: این تحقیق همچنین نشان داد که در حقوق اسلام به نظارت و کنترل مبتنی بر تعاون اجتماعی توجه بسیار زیادی شده است و نهاد امر به معروف و نهـی از منکر که همگان را به کمک به اجرای قوانین و مقررات و جلوگیری از نقض هنجارهای اجتماعی مکلف میکند، هم به بزه دیدگان در مقابل هنجارشکنان کمک میکند و هم بـا اعمال نظارت و نهـی از منکـر سـبب مـیشـود بسـیاری از افـرادی در معـرض بزهکـاری از ارتکاب جرم صرفنظر نمایند و در نتیجه راه بزهکاری برای افراد مستعد بسته شود."