چکیده:
مقدمه: در توسعه اجتماعی، بر ارتباط میان مشارکت و رفاه در جامعه تاکید می شود؛ به این معنا که وقتی مردم احساس کنند در جامعه مشارکت دارند و ارزشمند محسوب می شوند، کیفیت زندگی، رضایتمندی و احساس رفاه آنان نیز افزایش می یابد. به سخن دیگر، اجتماع به هم پیوسته ای که در آن اعتماد و ارزش های مشترک وجود دارد، از سلامت و آموزش بهتر برخوردار است، جرائم در آن کمتر می شود و فرصت های شغلی و رفاه همگانی در آن بیشتر می گردد. ضمن آنکه مشارکت به طورضمنی بر وجود مردم سالاری و میزانی مطلوب از عدالت اجتماعی نیز دلالت می کند. در این مقاله سعی شده است تا با بهره گیری از این رویکرد، رابطه میان التزام به هنجارهای مشارکتی و رفاه بررسی شود. روش: روش این تحقیق، پیمایشی است و از ابزار پرسش نامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. حجم نمونه بررسی شده ۳۰۰ نفر از شهروندان تهرانی هستند که به صورت تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته ها: توزیع فراوانی پاسخ گویان برحسب التزام به هنجارهای مشارکتی نشان می دهد که التزام 3/19 درصد پاسخ گویان، کم؛ 5/64 درصد، متوسط؛ و 2/16 درصد زیاد بوده است. بحث: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که رابطه معنی داری بین هنجارهای مشارکتی و مولفه های آن (اعتماد اجتماعی، اعتماد فردی، اعتماد تعمیم یافته، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی، همیاری، حمایت اجتماعی و میزان روابط) با احساس رفاه اجتماعی وجود دارد. همچنین ضرایب رگرسیون چندمتغیری نشان می دهد که از میان متغیرهای بررسی شده، اعتماد فردی، حمایت اجتماعی، همیاری، مشارکت غیررسمی، مشارکت رسمی و میزان روابط، بهترین پیش بینی کننده ها برای التزام به هنجارهای مشارکتی است.
خلاصه ماشینی:
بحث : نتایج به دست آمده حاکیاز آن اسـت کـه رابطـۀ معنـیداری بـین هنجارهـای مشـارکتی و مؤلفه های آن (اعتماد اجتماعی، اعتماد فردی، اعتماد تعمیم یافته ، اعتماد نهادی، مشـارکت رسـمی، مشارکت غیررسمی، همیاری، حمایت اجتماعی و میزان روابط ) با احساس رفاه اجتماعی وجـود دارد.
در مفهومسازی مجدد توسعه در پارادایم جدید، بـه منظـور کـاهش ایـن قبیـل پیامـدهـای آسـیب شـناختی برنامه های توسعه ای، به سه فرایند مهم و شالودهای توجه شده است کـه عبـارت اسـت از: سرمایۀ اجتماعی و مشارکت و توانمندسازی (زاهدی، ١٣٨٢).
در رویکردهای تازة توسـعۀ اجتماعی، بر وجود رابطه میان میزان مشارکت اجتماعی در جامعـه و وضـع رفـاه همگـانی تأکید میشود؛ به این معنی که وقتی مردم احساس میکنند در جامعه مشارکت دارند و در آن جامعه ارزشمند محسوب میشوند، کیفیت زندگی و احساس رفاه آنهـا افـزایش مـییابـد (قانعیراد، ١٣٨٤).
براین اساس، در این تحقیق برای سـنجش هنجارهای مشارکتی، شاخص های اعتماد (فردی و تعمیم یافته و نهادی)، حمایت اجتماعی، همیاری و مشارکت (رسمی و غیررسمی) درنظر گرفته شد.
نتایج به دست آمده حاکیاز آن است که رابطۀ معنیداری بین هنجارهای مشارکتی و مؤلفه های آن (اعتماد اجتماعی، اعتماد فـردی، اعتمـاد تعمـیم یافتـه ، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی، همیاری، حمایـت اجتمـاعی و میـزان روابط ) با رفاه اجتماعی وجود دارد.
افـزونبـراین ، پدیـدة رفاه در جامعه طبیعتا تفاوتی طبقاتی و ناهمگانی است ؛ اما یافته های تحقیق نشان مـیدهـد که متناسب با تفاوت در سطح رفاه، میزانی متفـاوت از مشـارکت اجتمـاعی نیـز بـه چشـم میخورد که خود، بازگوی وجود تفاوت در پایبندی به هنجارهایی مشارکتی اسـت کـه در جامعه برحسب موقعیت طبقاتی افراد تعریف شده است .