چکیده:
امروزه حقوق حیوانات و حفظ گونههای مختلف آنها، از جمله مسائلی است که در
سراسر جهان از جانب دولتها و سازمانها و عموم کسانی که به مسائل زیست
محیطی و حمایت از حیوانات علاقمند میباشند، مورد توجه قرار گرفته است. در
معارف اسلامی نیز در کنار مسائلی مربوط به انسانها و حقوق آنها، مسائل محیط زیست
و از جمله حیوانات، حائز اهمیت میباشد. در این مقاله احکام و قوانینی که در ابواب
مختلف فقه اسلامی، پیرامون حفظ و نگهداری و بهره برداری و ممنوعیت آزار و
اذیت حیوانات وجود دارد، ذکر گردیده است. آنچه در فقه اسلامی موجود میباشد،
مجموعه قوانینی جامع و کامل است که میتواند راهگشای تدوین قانون جامع [حقوق
حیوانات] در عصر حاضر گردد.
خلاصه ماشینی:
"علامه حلی (328) ودیگر فقها نیز بر این نکته تصریح کردهاند (329) و فاضل هندی در مقام بیان استدلال برای این حکم به روایت ابان بن تغلب استناد میکرد: یکره الذبح لیلا إلا مع الضرورة لنهی النبی(ص) عنه و قول الصادق فی خبر أبان بن تغلب کان علی بن الحسین(ع) یأمر غلمانه أن لا یذبحوا حتی یطلع الفجر و یقول: إن الله جعل اللیل سکنا لکل شیء، قال أبان: قلت: جعلت فداک فإن خفت؟ قال: فإن کنت تخاف الموت فاذبح (330) ؛ (331) ذبح حیوانات در شب مگر در صورت ضرورت و ناچاری مکروه میباشد و این به سبب نهی پیامبر اکرم از این عمل و حدیثی از امام صادق(ع) است که ایشان از امام سجاد نقل فرمودند که به غلامانشان دستور میداد تا مادامی که فجر طلوع نکرده، از ذبح حیوانات پرهیز نمایند و میفرمود: خداوند شب را برای همه، موجب آرامش و سکون قرار داده است.
(374) محقق نجفی بعد از ادعای عدم خلاف پیرامون حرمت استفاده از گوشت این حیوان با استناد به روایتی میآورد: خبر ابن سنان و الحسین بن خالد و اسحاق بن عمار و فیها الصحیح و غیره عن الصادقین(علیهم السلام): فی الرجل یأتی البهیمة فقالوا جمیعا: إن کانت البهیمة للفاعل ذبحت، فإذا ماتت أحرقت بالنار و لم ینتفع بها و إن لم تکن البهیمة له قومت و أخذ ثمنها منه و دفع إلی صاحبها و ذبحت و أحرقت بالنار و لم ینتفع بها #إلی أن قال #: فقلت: ما ذنب البهیمة؟ قال: لاذنب لها ولکن رسول الله(ص) فعل هذا و أمر به لکن لایجتزی الناس بالبهائم و ینقطع النسل؛ (375) سپس صاحب جواهر به بیان حدیثی از امام باقر و امام صادق(علیهما السلام) میپردازد که در آن درباره چنین حیوانی آمده است: اگر این حیوان مال خود آن شخص باشد اول ذبح میشود و پس از مردن سوزانده میشود و از آن استفاده نمیگردد و اگر حیوان برای دیگری بود قیمتش را از آن شخص میگیرند و به صاحب حیوان میپردازند و حیوان را ذبح کرده و سپس سوزانده و از آن استفادهای نمی کنند."