چکیده:
این پژوهش به منظور تطبیق شرایط آب و هوایی ایستگاه های منتخب جلگه مغان (پارس آباد، مشیران، اصلاندوز، بیله سوار، گرمی) با نیازهای آب و هوایی گیاه زعفران و ارزیابی کمی عناصر آب و هوایی موجود در منطقه، جهت کشت این گیاه صورت گرفته است. عناصر آب و هوایی ایستگاه ها برای دوره آماری 22 سال (1384-1363) مورد مطالعه قرار گرفته اند. از نرم افزار Minitab و از روش نسبت ها و تفاضل ها برای بازسازی و تخمین داده های مفقود استفاده گردیده و برای محاسبه مقادیر تبخیر- تعرق پتانسیل از روش های بلنی- کریدل، پنمن و هارگریوز، استفاده شده است. پس از بررسی داده های آب و هوایی ایستگاه ها و مقایسه آنها با شرایط آب و هوایی گیاه زعفران ایستگاه هایی که امکان کشت این گیاه در آنها فراهم است مشخص گردید. با توجه به نیازهای آب و هوایی گیاه زعفران که به سرمازدگی، مقدار بارندگی در طول دوره رشد و کاهش دما خصوصا به طور ناگهانی حساس است، در ایستگاه مشیران (محدوده جنوب غربی جلگه مغان) عامل محدود کننده کشت زعفران دماهای پایین می باشند. سایر ایستگاه های منطقه دارای شرایط مساعد آب و هوایی برای کشت زعفران بوده و احتمال وقوع خسارت های ناشی از عوامل آب و هوایی بسیار محدود می باشد. بر اساس یافته های این پژوهش و با توجه به نقش ارتفاع محل و تاثیر آن در رشد گیاه زعفران مناسب ترین ایستگاه جهت کشت این محصول در منطقه مورد مطالعه ایستگاه گرمی (محدوده جنوب شرقی جلگه مغان) معرفی شده است.
In this research climatolological factors of the Mogan plain were studied according to saffron climatic requirements. For this purpose climatic data of five selected stations (Parsabad، Moshiran، Bielesavar and Aslandooz) were collected from 1363 to 1384 and the missing data for some stations were calculated using Minitab software. Amounts of potential evapotranspiration were estimated by 3 methods (Blaney-Criddle، Penman and Hargraves). The obtained results show that cultivation of saffron in 4 areas of the studied plain was possible، but only one of the selected stations، namely Moshiran (south west) has no reliable climatic condition for Saffron cultivation due to low temperatures. Climatic conditions of the Germy station (south west) is highly appropriate for saffron cultivation among the other areas.