چکیده:
این پژوهش با هدف تحلیل شرایط جبهه زایی در زمان رخداد بارش های سنگین استان کردستان با رویکرد محیطی به گردشی انجام شد. ابتدا پایگاه داده ای از بارش روزانه استان کردستان، از روز 11/10/1339 تا 11/10/1388 (17897 روز) تهیه شد. در ادامه 125 روز از فراگیرترین و سنگین ترین بارش های استان جهت تحلیل سینوپتیک انتخاب و بررسی شد. سپس برای دوره مورد مطالعه، به کمک متغیرهای مولفه باد مداری، مولفه باد نصف النهاری و دمای هوا، فراوانی شرایط جبهه زایی و موقعیت آن در محدوده صفر تا 80 درجه طول شرقی و صفر تا 60 درجه عرض شمالی، در سه تراز 1000، 700 و 500 هکتوپاسکال، و در چهار دیده بانی (ساعت 00:00، 06:00، 12:00 و 18:00) محاسبه شد. نتایج نشان داد که در تراز 500 هکتوپاسکال وضعیت جبهه زایی تنها در ساعت 18:00 فراهم است. فراوانی جبهه زایی در تراز 700 هکتوپاسکال پایین بوده، در نتیجه این تراز در ایجاد جبهه و به دنبال آن ناپایداری های حاصل از شرایط جبهه زایی تاثیر چندانی بر استان کردستان ندارد. در نهایت تراز 1000 هکتوپاسکال از لحاظ جبهه زایی بسیار مهم است؛ زیرا در هر چهار زمان دیده بانی، بخش های زیادی از ایران و از جمله استان کردستان بر روی کمربند جبهه زایی قرار داشته ضمن این که بیشینه جبهه زایی منطقه در ساعت 18:00 بر روی غرب ایران و بویژه استان کردستان دیده می شود.
In this research، daily rainfall database of Kurdestan Province from 1.1.1961 up to 31.12.2009 (17897 days) was supplied. Front genesis conditions related to heavy rainfall have been analyzed using environmental circulation approach. Initially، 125 days of the higher and overall heavy rainfall from Kurdestan Province daily rainfall data base was selected. For this period using U wind، V wind and air temperature parameters، frequency of front genesis conditions and its locations have been calculated from to E and to N at three levels (1000، 700 and 500 hPa level) at 00:00، 06:00، 12:00 and 18:00 UTC. The results of this study showed that front genesis at 500 and 700 hPa levels and its subsequent instability does not affect Iran very much (to exception at 18:00 UTC in 500 hPa level). Generally، frequency of front genesis is highest at 1000 hPa level over Kurdestan Province.