چکیده:
دسته ای از نویسندگان معاصر ایران در سالهای پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن در گفتمانی پسااستعماری، آثاری را با موضوع تبیین استعمار غرب و مقاومت در برابر آن پدید آوردنـد. ایـن نویسـندگان کوشـیدند تـا بـا اسـتفاده از کـارکرد تاثیرگذار اسطورهها در گفتمان پسااستعماری رمان، نسـبت بـه نفـوذ سیاسـی و فرهنگی استعمار و امپریالیسـم واکـنش نشـان دهنـد. سـیمین دانشـور، جـلال آلاحمد، رضا براهنی ، شهرنوش پارسی پور، منیرو روانی پور و غلامحسین ساعدی و ... از جمله نویسندگان ادبیات پسااستعماری در ایران هستند. در این پـژوهش ، کارکرد اسطوره در سه رمان فارسی «سووشـون» اثـر سـیمین دانشـور، «رازهـای سرزمین من » اثر رضا براهنی و «اهل غرق» اثر منیرو روانی پور، بررسـی و تحلیـل شده است و نویسندگان مقاله به تبیین این موضوع پرداخته اند که آنچه در ایجاد گفتمان پسااستعماری در این رمانها و بازآفرینی دورة تاریخی حضور غربی ها در ایران نقش مهمی داشته است ، به کارگیری اسطورههای سیاسی و فرهنگی اسـت که رماننویسان بر پایة اساطیر قدیم ایرانیان تولید کردهاند. نویسندگان سه رمان مورد بررسی ، با استفادة مناسب از اسطورههـا، نفـرت شـدید خـود را نسـبت بـه اشغال ایران توسط غربی ها بـه نمـایش گذاشـته انـد و چهـرة متجـاوزان غربـی و واکنش ایرانیان نسبت به آنها را به خوبی نشان دادهاند.
A number of contemporary Iranian writers in the pre and post Islamic Revolution period focused on explaining the western colonialism and the resistance to it as the theme in their novels. These writers tried to react to the political and cultural influences of the Western colonialism and imperialism through the effective use of myths in post colonial discourse. Simin Daneshvar، Jalal Ale Ahmad، Reza Barahani، Shahrnush Parsipur، Moniru Ravanipur، and Ghulam Hussein Saʽedi are among the post colonial writers. In this inquiry، the use of myth will be analyzed in three novels، namely، Savushun (Daneshvar،1970) Secrets of My Native Land (Reza Barahani،1982) and The Drowned (Ravanipur، 1990). The results of this study show that the use of political and cultural myths created by novelists based on Iranian ancient myths has an essential role in the formation of the postcolonial discourse and representation of colonial period in Iran’s history. The writers of these three novels succeeded in depicting their abhorrence of Iran’s occupation by western colonizers، and they could well show the invaders’ face and the Iranians’ resistance.
خلاصه ماشینی:
در این پـژوهش ، کارکرد اسطوره در سه رمان فارسی «سووشـون» اثـر سـیمین دانشـور، «رازهـای سرزمین من » اثر رضا براهنی و «اهل غرق» اثر منیرو روانی پور، بررسـی و تحلیـل شده است و نویسندگان مقاله به تبیین این موضوع پرداخته اند که آنچه در ایجاد گفتمان پسااستعماری در این رمانها و بازآفرینی دورة تاریخی حضور غربی ها در ایران نقش مهمی داشته است ، به کارگیری اسطورههای سیاسی و فرهنگی اسـت که رماننویسان بر پایة اساطیر قدیم ایرانیان تولید کردهاند.
در این پژوهش ، به این موضوع پرداخته می شود کـه چگونـه سـیمین دانشـور، رضـا براهنی و منیرو روانی پور، برای بازتولید فضای استعمارزدة ایران در طـول جنـگ جهـانی دوم و پـس از آن و ایجـاد گفتمـانی پسااسـتعماری، بـه طـور خودآگـاه و ناخودآگـاه از اسطورهها استفاده کردهاند تا تصویر دشـمن متجـاوز - کـه در رمـانهـای مـورد بحـث ، انگلیسی ها و آمریکایی ها هستند - و کنش های فردی و اجتماعی مبـارزان ملـی و تـودة ایرانیان در برابر آنها را نشان دهند.
در شاهنامه و سایر حماسه های ملی همواره با اژدهایی روبه رو هسـتیم کـه در نقـش بیگانه یا دشمن ، سر راه پهلوانی ظاهر می شوند و پهلوان باید با کشـتن آن، مرحلـه ای از مراحل تعالی خویش را پشت سر بگذارد و یا این اژدها، دشـمنی اسـت کـه بـه مردمـی ضعیف و بی پناه حمله کرده و خواب و آرام را از آنها گرفته است و پهلـوانی بـرای اثبـات شجاعت و قدرت خویش باید به مبارزه با آن راهی شود و مردم را از شـر آن رهـا سـازد.