چکیده:
آزاررسانی و ظلم از مهمترین موضوعاتی است که قرآن کریم به طور گسترده به آن پرداخته و مشخص کرده که پرهیز یا انجام آن میتواند تأثیر عمیق روحی و روانی، اخلاقی، اجتماعی، عملی و ... به صورت مثبت یا منفی بر انسان داشته باشد. این مقاله با هدف تبیین موضوع آزاررسانی در قرآن کریم و بازتاب آن در «گلستان» سعدی، سامان یافته است که در آن به ریشهها و عوامل آزاررسانی، انواع ظلم(اعتقادی، اجتماعی و فردی)، انواع آزاررسانی(جسمی و روحی) و مواردی در خصوص هر کدام پرداخته شده است؛ و با نمونههایی از آیات قرآنی و گاه احادیث و روایات مزین گردیده که برای هر کدام شواهدی نیز از «گلستان» سعدی به عنوان نمونه آورده شده است که گواهی استوار از سطح آگاهی شیخ اجل نسبت به قرآن و سنت میباشد.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با هدف تبیین موضوع آزاررسانی در قرآن کریم و بازتاب آن در «گلستان» سعدی، سامان یافته است که در آن به ریشهها و عوامل آزاررسانی، انواع ظلم(اعتقادی، اجتماعی و فردی)، انواع آزاررسانی(جسمی و روحی) و مواردی در خصوص هر کدام پرداخته شده است؛ و با نمونههایی از آیات قرآنی و گاه احادیث و روایات مزین گردیده که برای هر کدام شواهدی نیز از «گلستان» سعدی به عنوان نمونه آورده شده است که گواهی استوار از سطح آگاهی شیخ اجل نسبت به قرآن و سنت میباشد.
بیان مسأله مقاله حاضر به بیان موضوع آزاررسانی و ظلم از منظر قرآن کریم و بازتاب آن در «گلستان» سعدی میپردازد و به عوامل آزاررسانی و ذکر انواع ظلم و آزار(اعتقادی، اجتماعی و فردی) و همچنین اقسام آزاررسانی(جسمی و روحی) و مطالبی پیرامون هر یک در قرآن پرداخته میشود؛ و به موازات آن شاهد مثالهای آزاررسانی و ظلم از «گلستان» سعدی آورده میشود که این مسأله نهتنها پیوند ناگسستنی قرآن و ادبیات فارسی را آشکارتر میکند بلکه آگاهی و دانش شیخ أجل در خصوص مسائل دینی و اخلاقی و نیز آگاهی از مسائل و مشکلات اجتماعی زمان خویش مشخص میگردد.
اوضاع پرآشوب آن زمان باعث میشد که وی از ظلم و آزاررسانی به عنوان یکی از موضوعات مهم آثارش یاد کند: ای زبردست زیردست آزاربه چه کار آیدت جهانداری؟ گرم تا کی بماند این بازار؟مردنات به که مردم آزاری (یوسفی، 1377: 67) از منظر وی آزاررسانی از جانب هیچ کسی قابل توجیه نیست حتی ملبسان دینی: از من بگوی حاجی مردمگزای راحاجی تو نیستی شترست از برای آنک کو پوستین خلق به آزار میدردبیچاره خار میخورد و بار میبرد (یوسفی، 1377: 159) صفت مردمآزاری چنان مذموم و ناپسند است که سعدی تنها در یکی از حکایات خویش، مسأله آزاررسانی را جزو مشخصههای شخصیتی دو معلم کتاب میداند: «معلم کتابی را دیدم در دیار مغرب، ترشروی، تلخ گفتار، بدخوی، مردمآزار و ...