چکیده:
أبونواس اهوازی از شاعران عربزبان شعوبی قرن دوم هجری در شمار شاعران برجسته این عهد به بیان مضامینی از قبیل خمریات، وصف معشوق، مدح و هجا پرداخته است. سادگی و صداقت از ویژگیهای اشعار اوست. رودکی سمرقندی از شاعران قرن سوم و چهارم شعر فارسی نیز به مضامینی چون شادخواری، توصیف زیبارویان و ستایش ممدوح پرداخته است. در جستار حاضر پس از بررسی مختصری از زندگی و اوضاع اجتماعی عصر آن دو به واکاوی اندیشههای غنایی در اشعارشان پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
مقایسه اشعار ابونواس و رودکی از حیث عناصر غنایی تاریخ دریافت: 9/1/94 رضا بورقانی فراهانی 1 تاریخ پذیرش: 7/5/94 ابوالقاسم رادفر 2 محمدرضا عباسپور خرمالو 3 چکیده أبونواس اهوازی از شاعران عربزبان شعوبی قرن دوم هجری در شمار شاعران برجسته این عهد به بیان مضامینی از قبیل خمریات، وصف معشوق، مدح و هجا پرداخته است.
رودکی سمرقندی از شاعران قرن سوم و چهارم شعر فارسی نیز به مضامینی چون شادخواری، توصیف زیبارویان و ستایش ممدوح پرداخته است.
در این پژوهش فرض بر آن است که ابونواس و رودکی به مضامین ادب غنایی بهویژه شعر خمریه، وصف معشوق و مدح ممدوح علاقه داشتند و تعابیر و مضامین مشترک در دیوان آن دو به دیده میشود.
اگر نگاهی دقیقتر به اشعار شاعران شعوبی بیندازیم که به اصل برابری مسلمانان و بعدها سرکوبی و تحقیر عربها پرداختهاند، این مضامین شعری نیز سنتی جدید در شعر اواخر عهد امویان و دوره عباسیان است.
با توجه به این مضامین درمییابیم که شاعر علاوه بر خوشیهای محیط زندگی که شهر بخارا و حکومت سامانیان برای مردم فراهم کرده بودند از نکات اخلاقی و عبرتآموزی دست نکشیده است و این اندیشهها حتی در مدح او نیز آشکار است.
وجود اندیشههای شعوبی در فکر ابونواس و روح تساهل در حکومت آل سامان که بر اندیشه رودکی مؤثر افتاده بود یک باور حقیقی را در نزد این دو پرورد و آن اصل برابری است.