چکیده:
برآورد تبخیر و تعرق یکی از عوامل موثر در مدیریت منابع آب است. روش های مختلفی برای برآورد تبخیر و تعرق وجود دارد. در این تحقیق، امکان استفاده از دو مدل مبتنی بر سنجش از دور، سبال و متریک و نیز تفاوت های آن ها با یکدیگر و تصاویرMODIS مربوط به تاریخ 24/2/1392در سطح شهرستان ملایر استفاده شد. با استفاده از این مدل ها، شارهای سطحی محاسبه و مقدار تبخیر و تعرق واقعی برآورد شد. با توجه به روابط موجود و تفاوت های دو مدل در محاسبه ضریب شفافیت اتمسفری و مقدار شار گرمای خاک، نتایج نشان داد الگوریتم سبال با میانگین تبخیر و تعرق 83/6 میلی متر در روز، نسبت به الگوریتم متریک با مقدار 21/7 میلی متر در روز حدود 26/5 درصد تبخیر و تعرق واقعی روزانه در محدوده شهرستان ملایر را کمتر برآورد کرده است. علت اصلی این اختلاف استفاده از معادلات متفاوت در محاسبه ضریب شفافیت اتمسفری و شار گرمای خاک است که بخش عمده این تفاوت ها، اختلاف زیاد در مقادیر شار گرمای خاک محاسبه شده با دو روش می باشد. همچنین، بر اساس نتایج به دست آمده، هر دو مدل می توانند مقدار تبخیر و تعرق واقعی را متناسب با توزیع مکانی منطبق با شرایط توپوگرافیکی و پوشش گیاهی شهرستان برآورد نمایند.
Estimation of evapotranspiration as one of the affective factors in the management of water resources is essential. There are different methods for estimating evapotranspiration. In this study، the feasibility of using two remotely-sensed-based models of SEBAL and METRIC، and their differences with each other in the Malayer County using MODIS images of 2013 were investigated. Using these models، the surface fluxes are calculated for each image pixels and actual evapotranspiration was estimated as a residual in the energy balance equation. According to the existing formula and differences between the two models in the calculation of atmospheric transparency coefficient and the soil heat flux، in both algorithms، the energy fluxes were calculated in both models and the results showed the Sebal algorithm with average daily evapotranspiration of 6.83 mm in comparison with the metric algorithm with 7.21 mm per day، about 5.26 percent has estimated to be less the daily actual evapotranspiration in the Malayer county. The main reason for this difference is using different equations to calculate the coefficient of atmospheric transparency and soil heat flux، which majority of these differences is because of the large variation in soil heat flux values calculated by the method of extraction. Moreover، based on the obtained results، both actual evapotranspiration models can be adapted to estimate the actual evapotranspiration in regarding to the distribution of vegetation and topographical conditions of the county.
خلاصه ماشینی:
"٤- یافته های تحقیق نتایج برآورد تبخیر و تعرق روزانه به دو روش سبال و متریک نشان میدهد در مکان هایی کـه دارای پوشش گیاهی انبوه و مقادیر NDVI دارای ارزش زیـاد اسـت ، دمـای سـطحی کمتـری مشاهده میشود و برعکس ، در منـاطقی کـه مقـادیر NDVI کمتـری دارنـد و درنتیجـه دارای پوشش تنک و خاک لخت هستند، دمای سطحی زیادتر است که این شرایط به دلیل نبود منبعی برای تبخیر و تعرق است .
Area ET (Total) مدل mm/day mm/day تبخیر و تعرق (ha) (106* lit/day) سبال 10/73 6/83 1/13 320800 21910/64 متریک 10/24 7/21 0/91 320800 23129/68 / شکل ٢ دمای سطحی محاسبه شده (کلوین ) در محدودة شهرستان ملایر با استفاده از تصاویر MODIS / الف / ب شکل ٣ مقدار تبخیر و تعرق محاسبه شده با استفاده از تصویر MODIS و دو الگوریتم : الف : سبال ، ب : متریک در سطح شهرستان ملایر نتایج بررسی علل تفاوت در مقادیر برآوردشدة تبخیـر و تعـرق بـه دو روش سـبال و متریک ، براساس مؤلفه های اصلی معادلۀ بیلان به دست آمده از دو الگوریتم نام برده تحـت عنوان H،G و Rn در شکل چهار ارائه شده است .
همچنین ، به دلیل اینکه این شاخص ها با اسـتفاده از تصـاویر ماهواره ای MODIS محاسبه شده و شهرسـتان ملایـر بـا توجـه بـه پیکسـل هـای بـزرگ تصاویر، دارای شرایط کاملا ناهمگن از لحاظ پستی و بلندی و پوشش گیاهی است ، ایـن مشکل ناهم بستگی در شار گرمای نهان در دو مدل را شکل داده است ."