چکیده:
کلانشهر اهواز به واسطه موقعیت حساس و منحصر به فردی که در استراتژی انرژی و قلمروهای ژئواکونومیک، ژئو کالچر، موقعیت هیدروپولیتیک و ژئواستراتژیک ایران دارد، پژوهش حاضر، از لحاظ ماهیت، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش به روش کتابخانه ای و میدانی و تهیه، بروز رسانی و تکمیل بانک داده مکانی گردآوری شده اند. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کاربری های حیاتی و حساس شامل پنج دسته کاربری تاسیسات و تجهیزات شهری، مراکز مدیریتی، نظامی – انتظامی، پشتیبانی، حمل و نقل در محدوده شهری اهواز می باشد. رویکرد حاکم بر آنالیز داده ها، تحلیل مکانی است و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی از مدل ترکیبی FGIS - FAHP استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده اند که 57/0 درصد از کاربری های (ویژه) حیاتی و حساس در پهنه ای با خطرپذیری زیاد مستقر هستند که اصول همجواری بین آنها از 55/0 – 29/0 رعایت نشده است. همچنین نتایج مطالعه نشان داده است که منطقه 7 شهرداری اهواز از نظر رعایت اصول همجواری آسیب پذیرترین منطقه شهرداری و منطقه 5 به عنوان ایمن ترین منطقه شهرداری شناخته شده اند.
Ahwaz metropolis through critical and unique position in the realms of energy strategy and geo-economic، geo-culture، and geostrategic position of Iran، for Iran from the perspective of an urban passive defense has strategic position.
Hence، the optimum model of location-specific applications (critical) with respect to adjacency issues is one of passive defense requirements in this city. This study after the recognition of the principles of passive defense and spatial standards in place، had extracted the location - proximity to critical land use in Ahwaz.
This study is a functional and descriptive - analytic study. Required information are collected in the library and survey and preparation، update and competition of database. The study sample consisted of all critical land use categories، urban installations، facilities management، military - security، support، transportation within the city of Ahvaz. Prevailing approach to data analysis is spatial analysis and for analysis of spatial data have used the combined model of FGIS- FAHP. In order to analyze the data، after extracting spatial standards، the map distances have prepared according to the principles of proximity and vicinity in the Special lane use.
The Research findings have shown that 57/0 percent of especially land use located in the critical zone of the high risk and the region of 7 known as the most vulnerable and the region of 5 known as the safest regiona in ahvaz.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٢ لایه های منتخب مؤثر بر ارائۀ مدل مکانی هم جواری کاربریهای حیاتی و حساس ردیف نام کاربری ردیف نام کاربری 1 تأسیسات و تجهیزات 8 حمل ونقل 2 صنایع و کارخانه ها 9 فضای باز 3 رودخانۀ کارون 10 فرهنگی- تاریخی 4 مراکز مدیریتی 11 بهداشتی- درمانی 5 نظامی- انتظامی 12 بازار 6 مذهبی 13 انبار 7 مسکونی 14 آموزشی مرحلۀ دوم ، تصحیح و تغییر لایه ها و تهیۀ نقشه های فواصل : هرکدام از لایـه هـا بـا توجـه بـ استاندارد مکانی هم جواری و به نسـبت فاصـله شـان بـا کـاربریهـا ی حیـاتی و حسـاس ، اثـر متفاوتی بر افزایش یا کاهش آسیب پذیری دارند.
جدول ٦ کاربریهای ویژه با درصد رعایت اصول هم جواری بین ٠/٥٥- ٠/٢٩ موقعیت کاربری تعداد منطقۀ یک فرمان دهی انتظامی خوزستان ، ادارة گاز، ادارة مخابرات ، تعزیرات حکومتی، تأسیسات شرکت برق ، ستاد آتش نشانی، پست بـرق نوسـاز، ادارة آب و فاضـلاب ، بیمارسـتان فاطمـه الزهـرا، بیمارستان اروند 10 منطقۀ دو پست برق ، بیمارستان رازی، لشکر ٩٢ زرهی، استان داری، آتش نشـانی ، سـپاه ، مجتمـع هـلال اهمر، مجتمع مخابراتی خاتم الانبیا، فرمان داری 10 منطقۀ سه تصفیه خانۀ شمارة سه ، کارخانۀ آرد، پست برق زرگان ، منبع آب ، پست برق ، منبع آب ، پمـپ گاز، آتش نشانی، معاونت آمادگی و پشتیبانی نیروی انتظامی، پادگان ، تلمبه خانه ، گردان عاشورا، ایستگاه پمپاژ آب ، پست برق 14 منطقۀ چهار پست برق ، آتش نشانی، بیمارستان گلستان ، بیمارستان شفا 4 منطقۀ پنج آتش نشانی، تأسیسات آب رسانی شرق ، تصفیه خانۀ آب و فاضلاب 1 منطقۀ شش انبار سپاه ، پست برق ، شـهرداری کـل اهـوا ، ترمینـال مسـافربری، ادارة بـرق ، کارخانـ ۀ آرد، بیمارستان آیت الله کرمی 9 منطقۀ هفت ادارة کل بسیج ، آتش نشانی، پمپ گاز، تصفیه خانه ، شرکت پخش فـرآورده هـا ی نفتـی ، دکـل مخابرات ، معاونت بهره برداری برق ، منبع آب ، مرکز تلفن دیجیتال ، منبع آب ، منبـع آب ، دکـل مخابرات ، پست برق ، بیمارستان امیرالمؤمنین ، تأسیسات و پست برق 15 منطقۀ هشت یگان ویژه 1 (منبع : نگارندگان ) ٦- نتیجه پدافند غیرعامل رویکردی کارآمد است که مدیریت شهری در شرایط بحران را آسان میکند و موجب بازدارندگی بحران و کاهش آثار منفی و مخرب آن میشـود ."