چکیده:
زمینه و هدف: این مقاله، بنا دارد تا از طریق بررسی روش شناختی برخی از شاخص ترین پژوهش های صورت گرفته در حوزه رفتار اطلاع یابی در خارج از کشور و تدقیق در مراحل معرفی الگوهای اطلاع یابی مورد بررسی، چشم اندازی هر چند مختصر پیش روی پژوهشگران ایرانی این حوزه قرارداده و امکان مقایسه وضعیت روش شناختی این گونه مطالعات را در داخل و خارج از کشور فراهم آورد.
روش: در مطالعه حاضر سعی شده تا به روش اسنادی، و بررسی متون نگاشته شده در حوزه های مرتبط با هریک از الگوهای اطلاع یابی، خاستگاه های روش شناسانه هر الگو، به صورت جداگانه، مورد تحلیل قرارگیرد.
یافته ها: بررسی ها حکایت از آن دارد که پژوهشگران ایرانی، در مطالعات اطلاع یابی خویش، از سنت روش شناختی حاکم بر پژوهش های تاثیرگذار این حوزه، که عمدتا مبتنی بر رعایت اصل تنوع روش شناختی هستند، غافل بوده و رویکردی کلیشه ای (و گاه الگوبرداری صرف از آثار دیگران) را در دستورکار قرارداده اند. نکته تناقض آمیز قضیه اینجا است که این بی اعتنایی، در شرایطی صورت می پذیرد که پژوهشگران ایرانی، بارها و بارها در بخش پیشینه مطالعات خود، به پژوهش های تاثیرگذار گذشته ارجاع می-دهند بی آنکه اندک نگاهی به روش های بکارگرفته از سوی آن ها داشته باشند.
نتیجه گیری: به کمک مطالعه ی آثار نگاشته شده در زمینه روش و روش شناسی های پژوهش در امتداد گستره وسیعی از رشته های علمی، می توان به شیوه ی استقرائی، به فهرستی از روش های علمی دست یافت و آن ها را به تناوب، در قالب پژوهش های مستقل، به بوته آزمایش نهاد تا میزان توانمندی آن ها در مطالعاتی همچون مطالعات کاربران به اثبات برسد. کلید مشکلات موجود، ایجاد تنوع روش شناختی است.
Background and Aim: The aim of this article is to revise the methodological status of some of the most prominent studies and models in the field of Information Seeking Behavior in order to provide Iranian researchers with a brief comparative perception of the field.
Method: A literature review approach is applied to identify the research methods and historical origins of each study related to the realm of ISB.
Results: Research studies suggest that Iranian researchers - in their information seeking endeavors - have been unaware of the methodological tradition of the most prominent studies in this capacity، which are mainly based on the principle of methodological diversity and most of time have been imitating the methodological approach of other researchers in a stereotyped manner.
Conclusion: By deliberating the books written on the subject of study and research methodologies across a wide range of scientific disciplines، one can in a deductive manner، grasp a list of scientific methods in the form of independent researches to test the extent of their capabilities. The main Key to current problems is methodological diversity.