چکیده:
وقوع جنبشهای اجتماعی در مصر و چند کشور دیگر در خاورمیانه و شمال آفریقا، آخرین و جدیدترین موج از جنبشها محسوب میشود. وقوع غیرمنتظره و اثرهای سرایتی آنها در منطقه، توجه تحلیلگران را به این موج از تحولات جلب کرد. در این پژوهش، نویسندگان درصددند با نگاهی متفاوت به موضوع، ویژگیها و ماهیت جنبش اجتماعی انقلابی و سقوط رژیم اقتدارگرای مصر را در چارچوب نظریههای متأخر و نیز الگوی نظری جان فوران (توسعة وابسته) بررسی و تحلیل کنند. در چارچوب نظریهها و الگوی یادشده، مهمترین ویژگیهای این جنبش در مصر عبارتاند از: وابستگی شدید به اینترنت و شبکههای اجتماعی همراه با قابلیتهای بسیجی و بهرهمندی از آنها، اطلاعرسانی و شبکهسازی آنها، بسیج خودانگیختة جوانان و تودههای شهری، فراگیر شدن جنبش و نزدیکی و درهمتنیدگی بدنة اجتماعی و روشنفکری. توسعة وابسته به غرب و پیامدهای منفی سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آن و قابلیتهای منحصربهفرد اینترنت و شبکههای اجتماعی، مانند فیسبوک و تویتر، به بسیج خودانگیختة جوانان و تودههای ناراضی شهری و ورود دیرهنگام رهبران حتی حیرت رهبران نسبت به مشارکت و بسیج فراگیر مردمی و جوانان در این جنبش منجر شد.
Occurance of social movements in Egypt and other countries in Middle East and North Africa and their demonstrative impacts lead to attentions of analysts. In this article by different approach، the authors try to explain the chractristics and the nature of late social movement in Egypt and breakdown of Mubarak government in the framework of late theories of social movement and John Fouran theory. In the two theoric approaches، the important charactristics of this social movement consist of: serious dependency and using of internet and social networks، spontaneous mobilization of youth and urban masses، be ubiquitness and integration of intellectuals and social bodies or masses. Dependent development and its negative cultural، social and political impacts and exceptional capacitities of internet and social networks such as Facebook and Twiter lead to spontaneous mobilization of youth and discontent urban masses and late attendance and surprising of leaders to ubiquitness and spontanousness in this social movement.
خلاصه ماشینی:
در پاسخ به این پرسش ، مهم ترین مؤلفه ها یا ویژگی های جنبش اجتماعی انقلابی مردم و جوانان مصر عبارت بود از: الف ) وابستگی شدید جنبش به اینترنت و شبکه های اجتماعی و تأثیر آن بر شتاب گرفتن بسیج سیاسی- اجتماعی توده ها و جوانان در زمینه ای از نارضایتی های روزافزون سیاسی - اجتماعی و تضعیف شدید مشروعیت سیاسی حکومت مبارک؛ ب ) ماهیت فراگیر و تقریبا عمومی این جنبش به دلیل ساخت اقتدارگرا، سرکوبگر و فاسد حکومت و نارضایتی عمومی از پیامدهای منفی جهانی شدن و جهانی سازی و توسعۀ وابسته به غرب در مصر؛ ج ) پیشرفت روند سیاسی شدن هویت ها، قشرها و گروه های سرکوب شده و وارد شدن بدنۀ اجتماعی به جنبش انقلابی در زمینه ای از نارضایتی ها و بحران مشروعیت سیاسی و نقش آفرینی جدی اینترنت ، شبکه های اجتماعی و ماهواره ها؛ د) بسیج خودانگیختۀ توده های شهری و جوانان وکم اهمیت شدن جایگاه رهبران ؛ ه ) همکاری شایان توجه بدنۀ اجتماعی (توده های شهری و جوانان ) با بدنۀ روشنفکری و طبقۀ متوسط جدید و انسجام آنها.
اهمیت کارکرد این شبکه ها در بروزتحولات سال ٢٠١١، به اندازه ای بودکه میتوان بـه پیشنهاد ١٥٠ میلیارد دلاری پادشاه عربستان بـرای خریـد کامـل شـبکۀ اجتمـاعی فـیس بـوک به منظور مخدوش سازی موج رسان های خیزش های عربی و اشاعه نیافتن این خیزش ها به کشـور عربسـتان اشاره کرد (٩-٦ :٢٠١١ ,Arab Social Media Report).