چکیده:
تجربه مسلمانان در زمينه حفظ هويت اقليت ها برگرفته از حقوقي است كه از ديرباز براي اقليت هاي عمده مذهبي قائل شده اند كه يكي از آنها پذيرش يك نوع خودمختاري ـ به ويژه خودمختاري قضايي ـ در برخي امور داخلي و نيز قوانين خانواده بوده است. اين مقاله ضمن اينكه ارائه هرنوع خودمختاري قضايي به اقليت ها را اصالتاً امري مثبت ارزيابي مي نمايد، آثار تبعيض آميزي كه ممكن است به هنگام پذيرش اين نوع خودمختاري براي آنها در موارد تعارض بين قوانين مدني كشور و يا قوانين مذهبي اكثريت با قوانين مربوطه اقليت ها بروز نمايد را به صورت مقايسه اي در قوانين و رويه قضايي كشورها مورد بررسي قرار داده است. جهت بررسي دقيق تر موضوع اين نوشتار تبعيض را به دو نوع تبعيض مستقيم و تبعيض غيرمستقيم تفكيك مي كند؛ تمايزي كه در ادبيات حقوق بشر كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
از اين حيث نمي توان ميان افراد تفاوت قائل شد؛ دو نتيجه مهم در روابط داخلي و بين المللي پديدار مي شود: نخست اينكه، شهروندي نماد هويت ملي همه اشخاصي به شمار مي آيد كه در آن كشور ساكن هستند؛ دوم اينكه، با كمي دقت مي توان دريافت كه در برخورداري از حقوق بنيادين و مطالبه آن براي تمامي انسان ها در يك كشور، تفاوتي ميان اتباع و ديگر افراد وجود ندارد. هر چند هر دو فرض به نوعي با چالش روبه رو هستند، در اين مقاله مباني نظري و آثار حقوقي و اجتماعي آنها بررسي خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
اقلیت ها، خودمختاری قضایی واصل عدم تبعیض : بررسی مقایسای مواردتعارض قوانین مدنی کشورها باقوانین احوال شخصیه اقلیت ها کامران هاشمی اردستانی عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امورخارجه چکیده تجربه مسلمانان در زمینه حفظ هویت اقلی ها برگرفته از حقوقی است که از دیرباز برای اقلی های عمده مذهبی قائل شده اند که یکی ازآنها پذیرش یک نوع خودمختاریـ به ویژه خودمختاری قضاییـ در برخی امور داخلی و نیزقوانین خانواده بوده است .
٣. پیرامون حوزهای هم پوشانی مذهب و نژاددرمقوله تبعیض وسایرمباحث حقوق بشری نگاه کنید به : Abdelfattah Amor, Special Rapporteur of the Commission on Human Rights, ‘Racial Discrimination and Religious Discrimination: Identification and Measures’, presented at the World Conference against Racism , Racial Discrimination, Xenophobia and Related Intolerance at Geneva, 1-5 May 2000, U.
٥. در ارتباط بارهیافت اروپا به این دو نوع تبعیض همچنین نگاه کنید به : Michael Ipgrave, ‘Religious Freedom: A Christian Perspective from Britain’, in Mofid University, Collected Papers, of the International Conference on Human Rights and Dialogue of Civilization , May 2001(Mofid University Publication Institute , Qom –Iran, 2001).
N. Doc. CCPR/C/21/Rev. 1/Add. 5 (1994), reprinted in Compilation of General Comments and General Recommendations Adopted by Human Rights Treaty Bodies, U.
Abdelfattah Amor, Special Rapporteur of the Commission on Human Rights, Implementation of the Declaration on the Elimination of All forms of Based on Religion or Belief, Report Relating to Visit to Pakistan, para.