چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیّفیت زندگی و خودشفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزشپذیر بود. پژوهش نیمه آزمایشی با روش پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری 45 روزه انجام شد. بدین منظور از بین مراکز نگهداری کودکان ناتوان آموزشپذیر ذهنی و جسمی- حرکتی، دو مرکز (شمیم و سعادت) انتخاب و از بین مادران این کودکان که نمرۀ پایینتری (طبق معیار نقطه برش) در مقیاسهای کیّفیت زندگی (WHOQOL-BREF) و خود- شفقتی (نف) کسب کردهاند، به شیوۀ نمونهگیری هدفمند به حجم 30 نفر در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش به دفعات 8 جلسه و به مدت 90 دقیقه در جلسات آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند، درحالیکه به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. پس از اتمام دورۀ آموزشی، پرسشنامهها مجدداً در هر دو گروه اجرا و دادههای حاصل از پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری از طریق تحلیل واریانس اندازهگیری مکرر تحلیل شد. یافتهها بهواسطۀ تأثیر آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بین نمرههای دو گروه آزمایش و کنترل و پایداری نتایج در مرحلۀ پیگیری در متغیرهای کیّفیت زندگی و خود- شفقتی تفاوت معناداری را نشان دادند. با توجه به نتایج پژوهش میتوان روش آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد را بهعنوان شیوهای آسان، کمهزینه، مؤثر و کارآمد با قابلیت کاربرد وسیع در بهبود کیّفیت زندگی و خود- شفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزشپذیر به کار برد.
خلاصه ماشینی:
بدین منظور از بین مراکز نگهداری کودکان ناتوان آموزش پذیر ذهنی وجسمی - حرکتی ، دو مرکز (شمیم و سعادت ) انتخاب و از بین مادران این کودکان که نمرة پایین تـری (طبـق معیـار نقطـه بـرش ) در مقیاس های کیفیت زنـدگی (WHOQOL-BREF)و خـود- شـفقتی (نـف ) کسب کرده اند، به شیوة نمونه گیری هدفمنـد بـه حجـم ٣٠ نفـر در دو گـروه آزمایش (١٥ نفر) وکنترل (١٥ نفر) بـه صـورت تصـادفی جـایگزین شـدند.
بـا توجـه بـه نتـایج پـژوهش می توان روش آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش وتعهد را به عنـوان شـیوه ای آسان ، کم هزینه ، مؤثر وکارآمد با قابلیت کاربرد وسیع در بهبود کیفیت زندگی وخود- شفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزش پذیر به کار برد.
Fish, Ettridge, Sharplin, Hancock & Knott احساس فشار روانی اشاره کرد که همگی به طور مستقیم و غیرمسـتقیم باعـث کـاهش کیفیـت زندگی میشوند (به نقل از رضائیان و همکاران ، ١٣٩٣).
ایران دوست ، نشاط دوست ونـادی (١٣٩٣) در پژوهش خود نشان دادند که آموزش گروهی درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد باعث افـزایش کیفیت زندگی زنان مبتلا به درد کمر شد.
با توجـه بـه آنچه گفته شد، پژوهش حاضر درصدد بود تا دریابد آیا آموزش گروهـی مبتنـی بـر پـذیرش و تعهد (ACT) بر کیفیت زندگی وخود- شفقتی مادران کودکان ناتوان آموزش پذیر مؤثر اسـت ؟ بدین منظور دو فرضیۀ زیر آزمون شد.
١. آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش وتعهد موجب افزایش کیفیت زندگی وخود- شفقتی مادران دارای کودکان ناتوان آموزش پذیر میشود.
از ایـن رو نتـایج نشـان داد کـه بـا آموزش مبتنی بر پذیرش وتعهد می توان به بهبود کیفیت زندگی این مادران کمک کـرد.