چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پنج عاملی شخصیت بر خلاقیت، با واسطهگری انگیزشتحصیلی (بیانگیزشی، انگیزش بیرونی، تنظیم همانند شده و انگیزش درونی) در دانشآموزان انجام گرفته است. بدین منظور 472 دانشآموز (275دختر و197 پسر دوره متوسطه) دبیرستانهای شهر شیراز به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. شرکتکنندگان در پژوهش ابزارهای سنجش خلاقیت عابدی، ابزار پنچ عاملی نئو، ابزار انگیزه تحصیلی گی والرند و بلانچارد را تکمیل نمودند. پایایی این ابزارها بهوسیلهی روش آلفای کرونباخ و دوبارهسنجی محرز گردید. روایی این ابزارها نیز تأیید شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که از میان پنج عامل شخصیت، برون گرایی، وجدانگرایی و باز بودن به تجربه به صورت مثبت خلاقیت را پیشبینی میکند. در صورتی که روان رنجورخویی به صورت منفی خلاقیت را پیش بینی میکند. دیگر یافته پژوهش نشان داد بین مؤلفههای شخصیت و انگیزش رابطه وجود دارد. بدین صورت که باز بودن به تجربه و وجدانگرایی به صورت مثبت و روان رنجورخویی به صورت منفی انگیزش درونی را پیش بینی میکرد. همچنین بیانگیزشی توسط عامل وجدانگرایی بهصورت منفی و روان رنجورخویی بهصورت مثبت پیشبینی میشد. در نهایت نتایج نشان داد که انگیزش توانسته بین پنج عامل شخصیت و انگیزش نقش واسطهای ایفا نماید. با توجه به یافتههای پژوهش میتوان گفت مکانیسم رابطه بین مؤلفههای شخصیت و خلاقیت ناشی از انگیزش تحصیلی دانشآموزان میباشد.
خلاصه ماشینی:
پیش بینی خلاقیت بر اساس ابعاد شخصیت با نقش واسطه ای انگیزش تحصیلی در دانش آموزان دکتر سمیه ساداتی فیروزآبادی چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پنج عاملی شخصیت بر خلاقیت ، با واسطه گری انگیزشتحصـیلی (بیانگیزشی، انگیزش بیرونی، تنظیم همانند شده و انگیزش درونی) در دانش آموزان انجـام گرفتـه اسـت .
نتـایج تحلیل مسیر نشان داد که از میان پنج عامل شخصیت ، برون گرایی، وجدانگرایی و باز بودن به تجربـه بـه صورت مثبت خلاقیت را پیش بینی میکند.
Mumford, Waples, Antes, Brown, Connelly, Murphy Devenport 7.
Gelade (١٣٨٩) در پژوهش که به بررسی ویژگیهای شخصیتی با خلاقیـت هیجـانی و خلاقیـت شـناختی پرداخته اند به این نتیجه دست یافتند که از بین پنج عامل شخصیتی، عوامل گشـودگی در تجربـه ، برونگرایی پیش بینی کننده مثبت و معنادار خلاقیت هیجـانی و خلاقیـت شـناختی؛ عامـل توافـق پذیری پیش بینی کننده مثبت و روان نژندی پیش بینـی کننـده منفـی خلاقیـت شـناختی بودنـد.
در ارتباط با فرضیه دوم پـژوهش : «مؤلفه های شخصیت ، انگیزش تحصیلی را پیش بینی میکند»، نتایج نشان داد از بین ٥ عامل شخصیت ، روان رنجورخویی به صورت منفی و باز بودن به تجربه و وجدانگرایی بـه صـورت مثبـت انگیـزش درونـی را پـیش بینـی مـیکنـد.
همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که مؤلفه روان رنجورخویی از ابعـاد شخصـیت هـم بـه طور مستقیم و هم با واسطه گری مؤلفه های انگیزشی (انگیزش درونی و بیانگیزشی) با خلاقیـت در ارتباط است .
Social Influences On Creativity: The Effects Of Contracted For Reward, Journal of Personality and Social Psychology, 50, 14-23.
Individual differences in emotional creativity: structure and correlate, Journal of Personality 6, 342-371.