چکیده:
ضمانت اجرا مهمترین رکن یک قاعده حقوقی را تشکیل میدهد. نقض قاعده حقوقی اعم از اینکه قانونی یا قراردادی باشد، ضمانت اجرا را به دنبال خواهد داشت. درخصوص قراردادها ضرورت ضمانت اجرا، دوچندان میشود؛ زیرا قرارداد مهمترین ابزار انتقال ثروت و توسعه روابط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع بشری است. ازسویی، روششناسی بسان نقشه هر علم است که ما را بهنحو صحیح، منطقی و با سرعتی معقول به مقصود نهایی یعنی تجزیه و تبیین واقعی (نه توهمی) آن علم میرساند. طراحی روششناسی ضمانت اجرای مطلوب قراردادها از چند جهت ضروری است: نخست آنکه حقوق قراردادها بهدلیل مواجه بودن با یک موجود چندبعدی به نام انسان، پدیدهای کیفی محسوب شده و مرزهای آن بسیار مبهم و ناشناخته بوده و فقدان نقشه دقیق موجب وارد شدن ناخودآگاه در علم دیگر میشود. دوم آنکه متاسفانه بهدلیل فقدان یک روششناسی مطلوب درخصوص ضمانت اجرای قراردادها، ضمانت اجراهای فعلی دارای آسیبهای زیادی بوده و اصولا ناکارآمد میباشند و جوابگوی نیازهای فراوان عصر حاضر نیستند. مطابق فرضیه حاضر و به موجب روششناسی صحیح، ضمانت اجرای نقض قرارداد باید به نحوی باشد که بیشترین کارایی حقوقی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... را نصیب فرد و جامعه کند. در این راستا شایسته است ضمانت اجرای مطلوب مبتنیبر الگوی اسلامی ـ ایرانی بوده و بیانات مقام معظم رهبری نیز در آن لحاظ شود.
Sanction is most important element of a legal rule. Violation of legal rules - whether legal or contractual - will have to follow sanctions. About contract، need for enforcements has increased، since contract is the most important tool for the transfer of wealth، and development of economic، social، political، cultural relations. In the meanwile، designing a methodology on appropriate “contract sanction” is essential in two ways. First، facing with human as a multifaceted social being، contract law is a qualitative area with vague boundaries and no exact map. Secondly، due to an appropriate methodology on contract sanction، existing sanctions have some great weaknesses and are basically ineffective. Contract sanction should give any individual or society the most effective legal، economic، cultural، social، political efficiency. Thus، we need a correct way to achieve this important issue.in this context، an appropriate sanction should be based on an Islamic-Iranian model and take into account the Supreme Leader's remarks.
خلاصه ماشینی:
طراحـی روش شناسـی ضمانت اجرای مطلوب قراردادها از چند جهت ضروری است : نخست آنکه حقـوق قراردادهـابـه دلیـل مواجـه بودن با یک موجود چندبعدی به نام انسان ، پدیده ای کیفی محسوب شده و مرزهای آن بسیار مـبهم و ناشـناخته بوده و فقدان نقشه دقیق موجب وارد شدن ناخودآگاه در علم دیگر میشود.
روش شناسی برای تمام علوم مفیدو لازم است اما بـرای علـوم انسـانی کـه در آن بـرخلاف علوم ریاضی و تجربـی پدیـده هـای کمـی نـداردو بـه دلیـل مواجـه بـودن بـا یـک موجـود چندبعدی به نام انسان ، پدیده ای کیفی محسوب می شود، عمیقاضروری است ، زیرابه دلیـل خصیصه کیفی بودن علوم مزبور، مرزهای آن بسیار مـبهم و ناشـناخته اسـت و فقـدان نقشـه دقیق موجب وارد شدن ناخودآگاه در علم انسانی دیگرمی شود و بدون شک نتیجه آن نیـز به تبع ، ارائه تحلیلی غیرواقعی از علم مورد بحث (به عنوان نمونه علم حقوق ) خواهد بود.
آیادرخصوص ضمانت اجرای قراردادهـا هـم ،روش شناسـی خاصی وجود دارد؟روش شناسی ضمانت اجرای مطلوب قراردادها چگونه تبیین مـیشـود؟ در کنار این سؤال اصلی ،سؤالات فرعی دیگری وجود دارد:سطوح مختلـف روش شناسـی ضمانت اجرای قراردادها چیست ؟ این جنبه هـا بـا چـه بایسـته هـای مطلـوب علمـی مـا رادر تحلیل صحیح ، واقعی و همه جانبه ضمانت اجرای قراردادها یاری می کننـد؟ وضـعیت فعلـی نظام ضمانت اجراهای قانونی و قراردادی مرتبط با قراردادها در حقوق ایران چگونه اسـت ؟ چه راهکارهایی برای رهایی از وضعیت موجودو رسیدن به وضعیت مطلوب وجود دارد؟ نگارنده در مقام فرضیه معتقد است همان طورکه روش شناسـی بـرای تمـام علـوم وجـود دارد یا متصور است ، برای ضمانت اجرای قراردادها نیـز وجـود داردو بـدیهی اسـت ضـمانت ___________________________________________________________________________ ١.