چکیده:
یکی از قراردادهایی که به عنوان امری تبعی، پس از پیدایش و رسمیت یافتن حقوق مالکیت فکری و به طور خاص پس از ظهور و اهمیت یافتن حقوق مربوط به علائم تجاری منعقد میگردد قرارداد فرانچایز میباشد. قرارداد فرانچایز، قراردادی است میان امتیازدهنده (Franchisor) بعنوان مالک حقوق مالکیت فکری از یک سو و امتیاز گیرنده (Franchisee) از سوی دیگر که برای استفاده از حقوق علائم تجاری و بعضاً برخی دیگر از حقوق مالکیت فکری مربوط به امتیازدهنده، برای مدت زمانی مشخص که معمولاً 5 سال است منعقد می شود. با توجه به جدید بودن این قرارداد و عدم وجود این قرارداد در قوانین ایران، ماهیت حقوقی این قرارداد تعیین کننده ی آثار حقوقی آن است.
خلاصه ماشینی:
فرانچايز يک مدل تجاري اسـت کـه طبـق آن امتيازو امکان بهره برداري و عرضه ي علامت تجاري، محصول و شيوه ي تجارت از سوي دارنـده ي اصلي يا امتياز دهنده (Franchisor) در مقابل مالي يا نسبتي سود، به طرف ديگر يعنـي امتيـاز گيرنـده (franchisee) براي مدت زماني مشخص واگذار مي شود.
اگر بخواهيم تعريفي از اين نـوع قـرارداد ارائـه دهـيم بدين صورت مي باشد: قرارداد فرانچايز قراردادي است که در آن يک طرف کـه امتيـاز دهنـده (Franchisor) ناميده مي شود به طرف ديگر گه امتياز گيرنـده (Franchisee) نـام دارد، در مقابـل يک حق الامتياز يا اجرت (Fee)، حق استفاده از علامت تجاري راکه معمـولا همـراه بـا ديگـر حقوق مالکيت فکري مانند اسرار تجاري، دانش تجربي و...
به علاوه ، بايد به اين نکته هم اشاره کنيم که قرارداد فرانچايز را نمي توان نوعي قـرارداد اجاره ي اشخاص محسوب کنيم بدين صورت که امتياز گيرنده را اجير امتياز دهنده بدانيم چـرا که اجاره اشخاص ، عقدي است معوض که به موجب آن شخصي در برابر اجرت معـين ملتـزم ميشود کاري را براي مستاجر انجام دهد.
اين نوع قرارداد هيچ گونه شـباهتي به قرارداد فرانچايز ندارد چرا که اولا، اين قرارداد صلح در مورد نزاعي است که وجود دارد يـا احتمال وقوع آن ميرود و ثانيا، اين گونه ي صلح ، مبتني بر تسامح وگذشت اسـت و از جملـه مواردي است که علم اجمالي به آن کافي است (کاتوزيان ، ١٣٨٥، ذيل م ٧٥٤، ش ٩) و ثالثا، عقد صـلح ، عنواني است که بايد به طور صريح يا ضمني از سوي طرفين قرارداد انتخاب شود.