چکیده:
تخیّل، در تمام نمودهای مذهبی، اسطورهای و ادبی، دارای این قدرت متافیزیکی است که آثاری علیه زوال، مرگ و سرنوشت خلق کند. به اعتقاد «ژیلبر دوران» شورش علیه مرگ از یک طرف، و کنترلِ آن از طرف دیگر، مانند پشت و روی یک سکّهاند. او اعتقاد دارد که در پشت این تصویرهای ذهنی، موضوعِ زمان نهفته است. بر اساس این موضوع، وی تخیّلات را به دو منظومۀ روزانه و شبانه تقسیم کرده است. بیشک، شاعر بهترین کسی است که میتواند این مقولهها را در قالب تصاویر ادبی به ما نشان دهد. از آنجا که خون نامة خاک دارای تصاویر دو قطبی (مثبت و منفی) است، لذا هدف این پژوهش آن است تا با نگاهی نو، صورتهای خیالیِ این کتاب را طبق نظریّة ژیلبر دوران، بررسی کند و پاسخ این پرسش را بیابد که: بارزترین صورتهای خیالی شعر نصرالله مردانی، متعلّق به کدام منظومة تخیّلی است؟ نتیجة کلّی بیانگر این نکته است که اندیشة این شاعر، بیشتر متمایل به منظومة روزانة تخیّلات و با ارزشگذاریِ مثبت میباشد؛ این نشان دهندة آن است که مردانی، تصویر مرگ را در تخیّل خود تلطیف کرده و وحشت آن را گرفته است.
خلاصه ماشینی:
از آن جا که خون نامۀ خاک دارای تصاویر دو قطبی (مثبت و منفی) است ، لذا هدف این پژوهش آن است تا با نگاهی نو، صورت های خیالی این کتاب را طبق نظریۀ ژیلبر دوران ، بررسی کند و پاسخ این پرسش را بیابد که : بارزترین صورت های خیالی شعر نصرالله مردانی، متعلق به کدام منظومۀ تخیلی است ؟ نتیجۀ کلی بیان گر این نکته است که اندیشۀ این شاعر، بیشتر متمایل به منظومۀ روزانۀ تخیلات و با ارزش گذاری مثبت میباشد؛ این نشان دهندة آن است که مردانی، تصویر مرگ را در تخیل خود تلطیف کرده و وحشت آن را گرفته است .
١-٢-پیشینۀ تحقیق در پژوهش های زبان و ادبیات فارسی، در زمینۀ کارکرد تخیلات ادبی، بر مبنای نظریۀ ژیلبر دوران ، مقاله هایی در خصوص داستان ها و متون دیگر نوشته شده است : علی عباسی (١٣٨٠) در مقاله ای با عنوان «طبقه بندی تخیلات ادبی بر اساس نقد ادبی جدید» و سارا شریعتی (١٣٨٥) در مقاله ای با نام «جامعه ـ انسان شناسی تخیل اجتماعی» به تحلیل و تفسیر «منظومۀ روزانه و منظومۀ شبانه » از دیدگاه ژیلبر دوران پرداخته اند.
غلامحسین شریفی ولدانی و میلاد شمعی (١٣٩٠) در مقاله ای تحت عنوان «تحلیل صورت های خیالی در شعر پایداری براساس نقد ادبی جدید» به تحلیل صورت های خیالی در شعر شاعران جنگ با تکیه بر نظریۀ ژیلبردوران پرداخته اند؛ اما تاکنون تحقیق مستقلی در مورد بررسی خون نامۀ خاک مردانی بر اساس نظریۀ دوران مشاهده نشده است ، لذا این تحقیق در نوع خود ابتکاری است .