چکیده:
مدرنیته تغییرات گسترده ای را در نهاد خانواده ایرانی رقم زد که این تغییرات در رمان فارسی بازتاب یافته است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر مدرنیته در ساختار سنتی خانواده، با تکیه بر رمان شوهرآهو خانم و با روش تحلیل محتوای کیفی است. تاثیر مدرنیته بر روابط بین اعضای خانواده، ایجاد تغییر در کارکردهای خانواده، حضور زنان در جامعه، و ازدواج و طلاق از جمله موضوع های بررسی شده در این پژوهش هستند. افغانی کوشیده است ازطریق عناصر و صناعت داستانی انقلاب خانواده ایرانی را در دوره پهلوی اول به تصویر بکشد. یافته های پژوهش نشان می دهد مدرنیته سبب شده است تا اقتدار پدر در خانواده ایرانی کاهش یابد و زنان نیز، با به دست آوردن استقلال و فردیت، در اجتماع حضور فعال تری داشته باشند. همچنین، سنتی ترین اعضای خانواده به مدرنیته گرایش یافته اند، هرچند برداشت آنها از مدرنیته سطحی است که این به سبب سطحی بودن برداشت از مدرنیته در دوره تحت بررسی است.
Modernity made widespread changes in the institution of theIranian family reflected in the Persian novels. The aim of this research is to study the effect of modernity on the traditional structure of family based on the novel of Shohar-e Ahoo Khanoom. The method of research is qualitative content analysis. The effect of modernity on the relationship between family members، changeof family functions، presence of women in the society، and marriage and divorce are among the topics which were studied in this research. Afghani tried to depict the changes of Iranian family in the period of the first Pahlavi. The findings of this study shows that modernity diminished the high status of the father in the Iranian family and، on the other hand، women attained independence and individuality and became more active in the society. Moreover، more traditional members of the family developed tendency to modernity، though their understanding of modernity has been superficial.
خلاصه ماشینی:
"تا پیش از سلطنت پهلوی ، در زمینة مسائل مربوط به تحول وضعیت خانواده و زنان کوشش هایی شده بود؛ مانند تأسیس مدرسه های دخترانه ، ایجاد تشکل های اجتماعی و اقتصادی زنان ، انتشارات تخصصی مربوط به زنان ، لزوم دگرگونی و نوسازی روابط زن و مرد و مناسبات حاکم بر خانواده ، زیرسؤال بردن نگرش مردسالاری ، اشاره به توانایی های زنان در عرصه های مختلف سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی (خسروپناه ، ۱۳۸۱: ۲۶۰)؛ اما، در دورة پهلوی ، بر شدت این اصلاحات افزوده شد؛ چنان که سن ازدواج زنان به حداقل ۱۳ سال تغییر کرد، کشف حجاب برای پیشرفت زنان و مدرن کردن آنها اجرا شد، فرصت هایی برای حضور زنان در مشاغل جدید به وجود آمد، و به آنان اجازه داده شد به مدرسه و دانشگاه بروند (عباسی ، ۱۳۹۳: ۶۴؛ پیردیگار و همکاران ، ۱۳۷۷: ۹۸؛ همایون کاتوزیان ، ۱۳۷۳: ۱۷۲).
درمجموع ، با توجه به کتاب ها و مقاله های بررسی شده ، می توان گفت تاکنون موضوع تأثیر مدرنیته بر خانوادة ایرانی براساس رمان شوهر آهوخانم بررسی نشده است ؛ بنابراین ، وجه افتراق این مقاله با دیگر آثار، در این است که در این پژوهش به بررسی مسائلی مانند تأثیر مدرنیته بر روابط بین اعضای خانواده ، کارکرد خانواده ، حضور زنان در خانه و اجتماع ، تفریحات اعضای خانواده ، ازدواج و طلاق پرداخته میشود و نشان داده می شود که مدرنیتة سطحی دورة پهلوی اول ، تا چه اندازه ، ساختار سنتی خانوادة ایرانی را تغییر داده است ."