چکیده:
اندیشه ها و باورهای مذهبی قدمتی به درازای حیات بشر دارد. در مسیر مدنیت بشری از اولین تمدنها تا به امروز، انگاره ها و باورهای مذهبی با چالشها، مخالفتها وانتقادها روبه رو بوده است. رشد و توسعه علم و دانش انسان در سده های اخیر بیش ازتمامی قرون پیشین، اندیشمندانی را بر آن داشت تا در صحت و درستی مطالب ارائه شده توسط ادیان به دیده تردید بنگرند و هجمه ها و نقدهایی بر باورهای شکل یافته پیرامون مذاهب و حتی بنیان اصلی ادیان وارد نمایند. در ایران نیز از آغاز سده نوزدهم و باآشنایی بیشتر با تمدن و فرهنگ مغرب زمین، روشنفکران ایرانی انتقادهایی را بر دین و اندیشه دینی وارد نمودند و با بسیاری از باورها و سنن مذهبی ایرانیان به مخالفت برخاستند و در سوی مقابل نیز جامعه مذهبی به پاسخگویی در مقابل این نقدها پرداختند. اما بیشتر این پاسخگویی ها به شکل ممانعت از انتشار اندیشه های مذکور،جلوگیری از به طبع رسیدن آثارشان و حتی ایجاد محدودیت هایی برای خودشان بود.بدین لحاظ بیشتر این روشنفکران نتوانستند بر افکار جامعه تاثیرگذار باشند و جریان سکولاریسم هیچگاه در معنای واقعی خود در ایران ظهور نیافت.
خلاصه ماشینی:
» (ص ١٩) کتــاب حاضــر دارای چهــار بخــش و یــازده فصــل اســت و نویســنده خــود بیــان می نمایـد کـه «درصـدد اسـت بـه ایـن پرسـش ها پاسـخ دهـد کـه مهم تریـن نقدهـای منتقـدان دینـی بـه باورهـا و رفتارهـای مذهبـی ایرانی هـا در آسـتانه کودتـای ١٢٩٩ تـا نخسـتین سـال های پـس از سـقوط رضاشـاه چـه بـود و آن هـا چـه راه حل هایـی بـرای عبــور از بحــران تفکــر دینــی آن عصــر ارائــه می کردنــد؟ مهم تریــن محورهــای اصــلاح دینـی از نـگاه آن هـا چـه بـود؟» لــذا نویســنده در بخــش اول پژوهــش خــود، بــه بررســی دیدگاه هــای برلنی هــا می پــردازد کــه فصــل اول مجلــه کاوه و آرا و اندیشــه های تقــی زاده و جمالــزاده در زمینــه باورهــای دینــی ایرانیــان بیــن ســال های ١٣٠٢ تــا ١٣٠٧ را مــد نظــر قــرار داده اســت .
» (ص ٥٥) بنابرایـن وی دلیـل خـود را از انتخـاب ایـن مجلـه «فقـط به خاطــر پــاره ای از بررســی های انتقــادی آن دربــارٔە برخــی از رفتارهــا و باورهــای اجتماعــیـ مذهبــی ایرانی هــا» دانسته اســت و در ایــن میــان تنهــا موضــوع جایــگاه زن هـای ایرانـی مـورد توجـه قـرار گرفتـه کـه آن هـم بـا رویکـردی برون دینـی در ایـن مجلــه مطــرح شده اســت .
در فصـل دوم و در بررسـی مجلـه آینـده پنـج مقالـه بـا عناویـن «زن و سیاسـت »، «مـرد ایرانـی و زن اروپایـی »، «تعلیـم و تربیت زن »، «محبـوس اجتماعی » و «سـرودهای پوروچیسـت ، دختـر اشوزرتشـت در گات هـا» مـورد پژوهـش نویسـنده قرار ̨ گرفتـه کـه چهـار عنـوان ابتدایـی موضوع هـای کامـلا اجتماعـی دارنـد و عنـوان پنجـم ̑ نیــز بــا تکیــه بــر ناسیونالیســم و انســان گراییـ کــه یکــی از جهت گیری هــای اصلــی مجلــه آینــده بــودهـ منتشــر شده اســت .