چکیده:
این جستار به یاری شواهد به مقایسه و بررسی تشابه ها و تفاوت های جایگاه اجتماعی دو گروه
در دورة پیشاتاریخی ایران باستان و قبایل عرب جاهلی، قبل و بعد از سرایش گاثاها و نزول
و » کیش چندخدایی- شعر شمنی « قرآن مجیدپ رداخته و یک نظریه در نسبت پارادیمی میان
ارائه کرده است که بر مبنای آن، گسترش » گسترش یگانهانگاری- شعر مدحی « تحول آن به
وحدانیت، جایگاه شاعران در نظام اجتماعی را از تبلیغ خدایان و اصنام به مدح قدرت متمرکز
سیاسی- دینی دگرگون کرده است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی جایگاه شعر و سرایندگی در فرهنگهای جوامع پیش از ظهور ادیان یگانه گرا بر مبنای مطالعۀ موردی این نقش در فرهنگ ایران باستان در مقایسه با نظام قبیله ای جامعۀ عرب جاهلی دکتر فرزاد قائمی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد چکیده این جستار به یاری شواهد به مقایسه و بررسی تشابه ها و تفاوتهای جایگاه اجتماعی دو گـروه در دورة پیشاتاریخی ایران باستان و قبایل عرب جاهلی، قبل و بعد از سرایش گاثاهـا و نـزول قرآن مجید پرداخته و یک نظریه در نسبت پارادیمی میان «کیش چندخدایی- شـعر شـمنی» و تحول آن به «گسترش یگانه انگاری- شعر مدحی» ارائه کرده است که بـر مبنـای آن ، گسـترش وحدانیت ، جایگاه شاعران در نظام اجتماعی را از تبلیغ خدایان و اصنام به مدح قدرت متمرکز سیاسی- دینی دگرگون کرده است .
شـاعران در ایـن نظامها نقشی بر عهده داشتند که در دوره های قدیمتر به کاهنان قبایل تعلـق داشـت کـه عقاید دینی و اغراض و مفاخرات قبیله را به زبانی آهنگین (نثر مسجع ) بـر زبـان مـی- راندند و در دوره های پسین این نقش میان شاعران و خطیبـان و قصـه گویـان (داسـتان سرایان ) تقسیم شده بود کـه کـلام آنهـا آمیـزه ای از نظـم و نثـر بـود؛ حتـی برخـی از داستانهای نیم منثور و نیم منظوم منقول در سیرة ابن هشام و کتاب التیجان عبید بن شریه یا حتی الاغانی ابوالفرج اصفهانی در حکایات خرافـی همـین کهـان و قصـاص ریشـه داشته است ؛ به همین دلیل برخی بر ابن اسحاق (منبع ابن هشام ) خرده گرفته بودند که چرا این افسانه های آمیخته به شعر را روایت کرده است (بلاشـر، ١٣٦٣: ٢٧٦)."