چکیده:
هدف: تحقیق حاضر به منظور تبیین روش « وحدت بخشی» امام موسی صدر و الگو برداری از آن صورت گرفته است.
روش: این تحقیق بر مبنای روش « استنتاجی پس رونده» انجام شده است به این معنا که از عمل امام موسی صدر مبنای فکری او استنتاج شده است.
یافته ها: صدر از عناصر ملیت، قومیت و دین و مذهب برای ایجاد وحدت در لبنان سود جسته است. راهکارهای وی برای وحدت بخشی به مردم: آگاهی بخشی، دعوت به حفظ حاکمیت ملی، مخالفت با فرقه گرایی و تجزیه کشور، تلاش برای تقریب مذاهب و میانجی گری برای رفع اختلافات بوده است. وی تعدد فرق را امتیاز لبنان تلقی کرده و آن را راهی برای تعامل بیشتر انسانها و شکوفایی تمدن بشری دانسته است.
نتیجه گیری: تاکید صدر بعنوان یک رهبر دینی بر موضوع «وحدت ملی» از رهگذر احترام به حقوق اجتماعی و انسانی مذاهب و فرقه ها و موفقیت وی در ایجاد وحدت ملی می تواند در موقعیت کنونی جهان اسلام برای کشور ایران الگویی راهبردی تلقی شود.
خلاصه ماشینی:
"با وصف محرومیت شدید شیعیان در لبنان انتظار میرفت که اقدامات وحدتبخشانۀ او به شیعیان منحصر شود یا فراتر از آن، به وحدت مذاهب اسلامی لبنان محدود شود؛ در حالی که بسیاری از اقدامات و رفتارهای اجتماعی وی در سطح ملی صورت گرفته است که اصولا برای رهبری فرقهای، امری غیر ضرور به نظر میرسد؛ نظیر دیدار با ورزشکاران اعزامی به مسابقات جهانی، حضور در باشگاههای ورزشی و مراسم بزرگداشت ورزشکاران(ضاهر، 2000، ج 3: 26، 27، 30) یا تلاش برای حل مشکلات صنفی اقشار مختلف اجتماع نظیر معلمان اخراج شده(همان: 164)، کشاورزان(همان: 9)، ماهیگیران(همان، ج 5: 64) و تنباکوکاران(عجمی، 1986: 12) یا وساطت در کینهجوییهای محلی.
از نگاه صدر، اولا «آنچه که میتواند برای منافع و وحدت ملی خطرناک باشد، فرقهگرایی سیاسی است و نه تعدد فرق»(همان: 363) و از سوی دیگر، آنچه میتواند به رابطۀ فرقهها با هم و یا رابطه حکومت با فرق خدشه وارد سازد و احساسات ملی و میهنی افراد را تضعیف کند، همانا احساس عدم برابری و عدالت از سوی ایشان است؛ به این معنا که اگر حکومت مرکزی، نظامی شایستهسالار باشد و مبنای قرارگرفتن هر فرد در هر مسئولیتی بر اساس شایستگیها و تواناییهای او باشد، جامعهای برتر شکل میگیرد که تعدد و تنوع فرقههای آن نمیتواند خدشهای به وحدت و حاکمیت ملی کشور وارد سازد."