چکیده:
آفت کش ها نقش عمده ای در مدیریت آفات در کشاورزی ایفا می کنند. با وجود اثرات مثبتی که آفت کش ها برای کشاورزی و رفاه انسان داشته است، استفاده از آنها خطرات مختلفی برای سلامت انسان، موجودات غیر هدف و محیط زیست به عنوان یک کل به همراه داشته است. استفاده از روش های کنترل بیولوژیکی می تواند به عنوان یکی از روش های جایگزین توسط کشاورزان مورد استفاده قرار گیرد. این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر تمایل یا نیات رفتاری گلخانه داران در ارتباط با استفاده از روش های کنترل بیولوژیک پرداخته است. برای این بررسی، از نظریه رفتار برنامه ریزی شده (TPB)، به عنوان یکی از پرکاربردترین نظریات در بررسی ارتباط بین نگرش و عمل استفاده گردید. جامعه آماری مطالعه را گلخانه داران شهرستان بندرعباس به تعداد 300 نفر تشکیل می دادند. تعداد اعضای نمونه به روش نمونه گیری تصادفی (N=110) انتخاب شدند. روایی ظاهری پرسشنامه توسط اعضای هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان و پایایی پرسشنامه نیز با انجام مطالعه پیش آزمون با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا (83/0-68/0) مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که نگرش، کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای ذهنی در مجموع قادرند، 49 درصد از تغییرات متغیر نیت یا تمایل را تبیین کنند. همچنین، نتایج نشان داد که هنجارهای ذهنی گلخانه داران، پیش بینی کننده اصلی نیت آنان جهت استفاده از روش های کنترل بیولوژیکی بود. مطالعه حاضر توجیهی برای استفاده از ابعاد نگرش، کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای ذهنی در سیاست و تصمیم گیری ها به منظور تشویق گلخانه داران به استفاده از روش های کنترل بیولوژیکی فراهم می کند.
This study investigated greenhouse owner’s behavioral intentions with regard to use of biological control methods. The Theory of Planned Behavior (TPB) was used for implementing this study، as it is one of the most widely used practical theories for investigating the relationship between attitude and action. The population of this research consisted of Greenhouse owners (N=300) in Bandar Abbas district. The samples were selected through random sampling of greenhouse owners (n= 110) in Bandar Abbas. The face validity of the questionnaire was approved by a research staff at Ramin agriculture and Natural Resource University. Questionnaire reliability also was confirmed through a pilot study by Cronbach alpha (0.68- 0. 83). Results indicated that attitude، perceived behavioral control and subjective norms were significant predictors of intention. Results also revealed that the greenhouse’ subjective norm was the main predictor of their intention to use biological control methods. This study provided a justification for using attitude، perceived behavioral control and subjective norms dimensions in policy and decision making that intend to encourage greenhouses owners to use biological control methods.
خلاصه ماشینی:
عوامل مؤثر بر نیت پذیرش فناوریهای پاک در تعاونی گلخانه داران بندرعباس (مورد مطالعه : روشهای کنترل بیولوژیک) مسعود یزدان پناه ١*، طاهره زبیدی ٢، فلوریا محمدی ٣، جعفر یعقوبی ٤ تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٢/٥ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٧/٥ چکیده این مطالعه عوامل مؤثر بر تمایل یا نیات رفتاری گلخانه داران در ارتباط با استفاده از روشهای کنترل بیولوژیک را با به کارگیری یکی از پرکاربردترین نظریات در بررسی ارتباط بین نگرش و عمل ، یعنی نظریة رفتار برنامه ریزیشده (TPB)، بررسی کرده است .
هدف این تحقیق نیز بررسی نیات رفتاری گلخانه داران شهرستان بندرعباس نسبت به پذیرش شیوههای کنترل بیولوژیک با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزیشده می باشد.
همچنین کنترل رفتاری درکشده به عنوان تابعی از باورهای کنترلی است که به ادراکات افراد از وجود یا عدم وجود منایع و فرصت های مورد نیاز برای اصلاح یک رفتار خاص و ارزیابی وی از سطح اهمیت این منابع و فرصت ها برای دستیابی به نتیجه اشاره می کند (مانند قدرت درک شده ) (١٨٢٩ ,١٩٩٨ ,Chang).
نتایج (جدول ٣) نشان داد، بین متغیرهای نگرش (٠/٥٧= r)، هنجار ذهنی (٠/٦٤= r) و کنترل رفتاری درک شده (٠/٥٦= r) با متغیر نیت رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ به عبارت دیگر، با افزایش هریک از این متغیرها گلخانه داران بیشتر تمایل دارند که از روش های بیولوژیک استفاده کنند.
بررسی عوامل مؤثر بر نیت با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه گیری و پیشنهادها این پژوهش با هدف اصلی تعیین عوامل مؤثر بر نیت پذیرش شیوههای کنترل بیولوژیک به عنوان یکی از فناوریهای پاک شناخته شده در بین گلخانه داران شهرستان بندرعباس انجام گرفت .