چکیده:
جریان بینالمللی گردشگری که نشاندهنده جابجایی اتباع یک کشور به سایر کشورها بوده، از دو بعد بالفعل و بالقوه قابل بررسی است. این دو جریان ممکن است بر هم منطبق بوده و یا اینکه از هم فاصله داشته باشند، که در این حالت ما با پدیده «شکاف جریان گردشگری» روبهرو خواهیم بود. این پژوهش به مقایسه جریان بالفعل و بالقوه گردشگری میان کشور ایران و کشورهای مشترکالمنافع و قفقاز پرداخته و به کمک الگوی گرانشی، ارزیابی شکاف جریان گردشگری بین کشورهای مذکور انجام شده است. برای تحلیل دادهها از رگرسیون خطی چندگانه و نرمافزار «SPSS» استفاده گردید. در این پژوهش شش متغیر مستقل شامل: جمعیت مبدأ، جمعیت مقصد، فاصله بین مبدأ و مقصد، درآمد سرانه مبدأ، درآمد سرانه مقصد و تعداد میراث جهانی ثبت شده در مقصد مورد بررسی قرار میگیرد، که پس از ارزیابی آماری مشخص گردید از بین متغیرهای مذکور، سه متغیر تعداد میراث جهانی ثبت شده در مقصد، فاصله بین مبدأ و مقصد و جمعیت مبدأ تأثیر معناداری بر جریانهای دوجانبه گردشگری میان ایران و کشورهای مشترکالمنافع و قفقاز داشته و این متغیرها میتوانند 42 درصد تغییرات جریان گردشگری میان کشورها را تشریح نمایند.<br />
خلاصه ماشینی:
مقایسه جریان بالفعل و بالقوه گردشگری با استفاده از الگوی گرانشی ؛ (مطالعه موردی : ایران و کشورهای مشترک المنافع و قفقاز) 1 سیدجلال موسوی بازرگان 2 نسرین عظیمی پناه چکیده جریان بین المللی گردشگری که نشان دهنده جابجایی اتباع یک کشور به سایر کشورها بوده ، از دو بعد بالفعل و بالقوه قابل بررسی است .
در پژوهش های قبلی که در حوزه جریان های بین المللی و با استفاده از الگوی گرانشی انجام شده ، عموما تفاوت بین وضعیت بالفعل و بالقوه جریان های تجاری اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفته است ، لذا وجه تمایز این پژوهش ، انجام آن برای اولین بار(حداقل در داخل کشور) در خصوص جریان های گردشگری است .
در این پژوهش نیز سعی شده تا با در نظر گرفتن متغیرهایی که اثرشان در تحقیقات پیش گفته بر جریان های بین المللی گردشگری مورد تأکید قرار گرفته است ، از آن دسته از متغیرهایی که اطلاعات آماری آنها در مورد جامعه آماری این تحقیق (کشورهای ایران و مشترکالمنافع و قفقاز) در دوره زمانی مورد نظر(سال ٢٠١٤) در دسترس بوده است ، برای مقایسه جریان های بالفعل و بالقوه گردشگری مقاصد و محاسبه شکاف جریان گردشگری میان آنها استفاده شود.
به دلیل اینکه این مطالعه در پی بررسی روابط گردشگری دوجانبه بین کشورهاست ، بنابراین مبنای جریان بالفعل گردشگری بین ایران و سایر کشورها، آمار ورودی گردشگران به کشورها در سال ٢٠١٤ (آخرین آمار در دسترس در زمان انجام پژوهش )، براساس آمار رسمی سازمان جهانی گردشگری قرار گرفته و سپس جریان بالقوه گردشگری میان آنها با بهره گیری از الگوی گرانشی و رگرسیون خطی چندگانه و با کمک نرم افزار«٢٢ SPSS» محاسبه و بررسی شده است .