چکیده:
هدف: مقاله حاضر به معرفی روش تحلیل گفتمان، اهداف و چگونگی کاربرد آن، به عنوان یکی از روشهای تحقیق کیفی پرداخته و با توجه به اینکه روش تحلیل گفتمان، توانسته است در رشتههای مختلف علوم انسانی و اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد، در مقاله حاضر به چگونگی کاربرد تحلیل گفتمان در پژوهشهای کتابداری نیز پرداخته شده است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع مروری بوده و با استفاده از بررسی متون مرتبط با موضوع مقاله، و تحلیل آنها نسبت به گردآوری مطالب اقدام شده است.
یافتهها: بررسی متون نشان داد که تحلیل گفتمان فراتر از مرزهای زبانشناسی رفته است و یک زمینه مطالعاتی بین رشتهای محسوب میشود. بنابراین معنایی فراتر از سخن که در زبانشناسی مطرح میشود مدنظر آن است. سطح گفتمان تک بعدی نیست و هر سطح به سطوح یا ابعاد کوچکتری تقسیم میشود به نظر میرسد که کاربرد شیوه تحلیل گفتمان میتواند پژوهشگران را از پرداختن انحصاری به روشهای تحقیق کمّی خطی و سنتی دور کند و توجه آنها را به استفاده از روشهای نوین پژوهش جلب سازد.
نتیجهگیری: به نظر میرسد که به روش تحلیل گفتمان، میتواند نشان دهد چگونه مفاهیم مختلف در علم اطلاعات و دانش شناسی شکل گرفتهاند.
خلاصه ماشینی:
تأملی بر کاربرد روش تحلیل گفتمان در پژوهشهای علم اطلعات و دانش شناسی 1 امیررضا اصنافی چکیده هدف: مقاله حاضر به معرفی روش تحلیل گفتمان، اهداف و چگونگی کاربرد آن، به عنوان یکی از روشهای تحقیق کیفی پرداخته و با توجه به اینکه روش تحلیل گفتمان، توانسته است در رشتههای مختلف علوم انسانی و اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد، در مقاله حاضر به چگونگی کاربرد تحلیل گفتمان در پژوهشهای کتابداری نیز پرداخته شده است.
رویکرد کیفی در تحقیقات، کمتر در علم اطلعات و دانش شناسی مورد توجه قرار گرفته است و شاید یکی از دلیل کاربرد کم بسامد این روش را بتوان زمان بر بودن و نیاز به تحلیل های دقیق برای دادهها ذکر کرد.
اما تحلیل گفتمان ٦ که در زبان فارسی به سخن کاوی، تحلیل کلم و تحلیل گفتار نیز ترجمه شده است یک گرایش مطالعاتی بین رشتهای است که در اواسط دهههای ٦٠ و ٧٠ در پی تحولت معرفتی در علوم اجتماعی و 1- Psathas 2- Fairclough 3- Van Dijk 4- Schwandt 5- Watson 6- Discourse Analysis انسانی ظهور کرد.
دسوزا٤ )٢٠٠٥( در تحقیق خود دیدگاههای دانشجویان کارشناسی علم اطلعات و دانش شناسی دانشگاه سانتا کاتارینا٥ در پرتغال را با استفاده از شیوه تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار 1- Polger 2- Hedemark 3- Ford 4- De Souza 5- Santa Catarina دادند.
استفاده از روش تحلیل گفتمان میتواند به این سؤالت و مسائل پاسخ دهد و نشان دهد که چگونه مفاهیم مختلف در علم اطلعات و دانش شناسی شکلگرفتهاند.