چکیده:
اورارتو نام تمدنی است که در غرب آذربایجان امروزکه حدود 1000 سال ق.م. قدرت گرفت. این تمدن همزمان با آشوریها در شمال عراق و تمدن عیلام نو در غرب ایران بود. بیشتر اطلاعات از تمدن اورارتو، از نوشته های آشوری است. سلطنت اورارتو در قرن 8 ق.م. از بین رفت و باقیمانده آن، به زیر قدرت مادها در آمد. آنان قومی مبتکر، خلاق و آبادکننده بودند. اورارتوها در سرزمینی که در زمان قدرت آنها از ساحل باختری دریای خزر تا سوریه کنونی گسترده بود؛ شهرها، کاخ ها، دژها و معابد متعدد ساختند، تاکستان ها و باغ های میوه به وجود آوردند.آنها برای تأمین آب مورد نیاز، نهرها وکانال های بسیاری حفر کردند و در فلزکاری نیز سرآمد اقوام آن ادوار بودند. به نظر می رسد به دلیل همجواری مادها و پارس ها به مدت دویست سال با اورارتو و در ادامه به دست گرفتن قدرت توسط پارس ها، آنها بسیاری از روش ها و شیوه های ساخت بناها را از اورارتوئیان الگوبرداری کردند و در ایجاد بناهای پرشکوه خود همچون آپادانای شوش و تخت جمشید از آن بهره جستند. این مقاله سعی دارد ابتدا نگاهی به تاریخ و معماری اورآرتوئیان داشته باشد و سپس با بررسی کاخ آپادانای داریوش در شوش، بر مبنای روشی تحلیلی-تطبیقی، میزان تاثیرگذاری تمدن اورارتو در معماری دوره هخامنشیان مورد بررسی قرار دهد. نتایج نشان می دهد اگرچه هخامنشیان از تمامی تمدن های پیشین خود در ساخت بناهای باشکوه بهره جستند، اما در این میان نقش اورآرتو پررنگ تر است. نقشی که کمتر از آن یاد می شود.
خلاصه ماشینی:
به عنوان مثال معماري هخامنشي با توجه به گستردگي امپراطوري و شرايط مطلـوب ممالـک تحت سيطره آنان ، متاثر از معماري اقوام گوناگون است و نمي تـوان بـه طـور دقيـق گفـت عناصـر معماري هخامنشي از کدام تمدن وام گرفته است ، اورارتو، ماد، مصر يا آسياي صـغير؟ بـا ايـن وجـود ميتوان اذعان داشت معماري اورارتو از طريق مادها تاثير شگرفي بر معمـاري هخامنشـي گذاشـته و توانسته نقش بسزايي در شکل گيري عناصري معماري ايران باستان ايفا کند.
درنتيجـه سـوال اصـلي پـژوهش ايـن اسـت کـه معمـاري هخامنشي به چه ميزان از معماري اورارتو تاثير پذيرفته است و نمونه هاي عملي اين تاثيرپذيري کدام است ؟ اين مقاله سعي بر آن دارد بر مبناي مطالعات تاريخي انجام گرفته بر روي هنر معماري اوراتـويي، ابتدا به شرح معماري ايشان بپردازد و سپس با بررسي يکي از باشکوه تـرين سـاختمان هـاي سـاخته شده در زمان هخامنشيان يعني کاخ آپادانا در شوش ، تاثيرپذيري آن را از معمـاري اورارتوئيـان مـورد بررسي قرار دهد.
/ تصوير ٢ : کتيبه کشف شده بر ديواره درياچه وان که به اشتباه منتسب به ملکه سميراميس مي باشد هم چنين طي تحقيقات اين تيم ها در مناطق باستاني، دانشمندان دريافتند که تمدن والاي ايـن مردمان از جمله سيستم هاي آبياري، کشاورزي دامپروري، صنعت ذوب فلزات ، طلاکاري و فلز کـاري و حکاکي بر روي سنگ از سرآمدترين تاثيرگـذاران بـر تمـدن هـاي پـس از خـود از جملـه مادهـا و هخامنشيان ميباشد.