چکیده:
با تجزیۀ سازمان حقوقی شرکتهای تجاری سرمایهمحور، به چهار قاعدۀ بنیادین میرسیم: قاعدۀ شخصیت حقوقی مستقل شرکت از سهامدار، قاعدۀ حاکمیت اکثریت سرمایه یا حق رأی، قاعدۀ مسئولیت محدود سهامدار و در نهایت قاعدۀ اختیار تام مدیران. از آنجا که شرکتهای تجاری، کشف بزرگ و ابزار معجزهآسای سرمایهداری مدرن نامیده شده و برخی از عناصر آن، مهمتر از اختراع الکتریسیته و ماشین بخار توصیف شدند، این مقاله با کاوشی در فلسفۀ حقوق، به این نتیجه رسیده است که شرکت تجاری مفهومی مدرن و مخلوق ارادۀ دولت بوده و از طریق توسل به نظریۀ نظم خودجوش و دولت شبگرد night watchman مطرحشده توسط برخی از فیلسوفان اقتصاد و سیاست که دخالت دولت در اقتصاد و حقوق را نمیپذیرند، نمیتوان مبانی مشروعیت حقوق شرکتها را تبیین و توجیه کرد.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که شرکت هاي تجاري، کشف بزرگ و ابزار معجزه آساي سرمايه داري مدرن ناميده شده و برخي از عناصر آن ، مهم تر از اختراع الکتريسيته و ماشين بخار توصيف شدند، اين مقاله با کاوشي در فلسفۀ حقوق ، به اين نتيجه رسيده است که شرکت تجاري مفهومي مدرن و مخلوق ارادة دولت بوده و از طريق توسل به نظريۀ نظم خودجوش و دولت شبگرد night watchman مطرح شده توسط برخي از فيلسوفان اقتصاد و سياست که دخالت دولت در اقتصاد و حقوق را نميپذيرند، نميتوان مباني مشروعيت حقوق شرکت ها را تبيين و توجيه کرد.
اين مقاله درصدد است که بر پايۀ دو مکتب متضاد در حقوق و اقتصاد، سازمان حقوقي شرکت تجاري مدرن را تبيين کند؛ مکتب تاريخي کارل ساويني در حقوق به همراه مکتب خردگرايي تحولي يا نظم خودجوش هايک که مخالف دخالت دولت در حقوق و اقتصاد است ، در برابر مکتب خردگرايي تصنعي و نظريۀ کنش و پوزيتيويسم حقوقي مورد حمايت يهرينگ و ماکس وبر و ريچارد پازنر و ژرژ ريپر که براي دولت در حقوق و اقتصاد، نقشي حداقلي قائل نيستند.
Enterprise مصالح مهم اجتماع يا قواعد بنيادين ديگر حقوق در تضاد نمي افتد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ، از چه طريقي بايد اين تضاد را برطرف کرد؟ از طريق نظمي خودجوش يا تصنعي و دولتي ؟ رويۀ قضايي کشورهاي پيشرفته و حقوقدانان آنها، پاسخ پرسش اول را مثبت دادند و براساس نظريۀ کنترل ، اقدام به خرق حجاب شخصيت حقوقي شرکت و ناديده گرفتن قاعدة مسئوليت محدود سهامداران کردند و از ظهور حقوق گروه شرکت ها١، به عنوان سنتز حقوق مشارکت مدني و حقوق شرکت هاي کلاسيک سخن به ميان آوردند( ;Dearborn ;١٩٤٧ ;Berle .