چکیده:
دانشگاه ها در طول عمر دراز خود، دارای کارکردهای گسترده ای بوده اند. تولید و انتقال دانش از عمده ترین این کارکردها هستند؛ لیکن در اثر تغییراتی که در نظام های اقتصادی و اجتماعی به طور عام و نظام تولید، انتقال و به کارگیری دانش به طور خاص، پدید آمده است، اعمال تغییراتی در نوع نگاه به دانشگاه و الزامات آموزشی آن لازم شده است. به علاوه، اکنون لازم است تا افرادی که در نظام های آموزش عالی تحصیل می کنند، از ویژگی هایی برخوردار باشند که در گذشته زیاد مورد توجه نبوده بدین حد الزامی نبوده اند. این مقاله، ضمن بررسی تغییرات پدید آمده در نظام های اقتصادی و اجتماعی و پیامد های آن ها برای نظام آموزش عالی، فهرستی از ویژگی هایی که دانشجویان آموزش عالی در همه رشته ها باید دارا باشند ارائه کرده است و آن ها را شایستگی های کانونی می خواند. سپس به تحلیل این نکته پرداخته می شود که شاخص های کیفیت آموزش عالی بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی و آموزشی تا چه حد اعتبار دارد. میزان اعتبار این شاخص ها نیز بر اساس تکنیک تحلیل تمایز صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
الف ) در تحقیقی که در دانشگاه کانتربری انگلستان صورت گرفته ، مجموعه این شایسـتگی هـا در هفـت مـورد زیـر خلاصه شده است : - انعطافپذیری؛ - قابلیت های تعمیم یافته : بهرهمندی از مهارتهای پایه ، آشنایی با اصول کلی یک رشته به عنوان پایه ؛ - خلاقیت ؛ - درک علم اخلاق، برای برقراری ارتباطات انسـانی و تعیـین اولویـت هـا و خـط مشـی هـای نظـامیافتـه بـرای پیشرفت های آتی ؛ - مهارتهای ارتباطی قوی: خوب گوش دادن، خوب سخن گفتن ، خوب نوشتن وسعت نظر، تجربه و دانش ؛ - مهارتهای بنیادین : آشنایی با مدلها و ساختارها، ماهیت و ملزومات مدلهای سیستمی ؛ - مهارتهای تحکیم کننده: توانایی فراگیری در مواجهه با حوزههای جدید، ارتباط، خلاقیت ، قاطعیت و توانایی رفع تردید(غفرانی : ١٣٧٦: ٩).
در کلیه موارد بررسی شده روال کار بر این بوده است که ابتدا کلیه نمرهها، عاملی مربـوط بـه شـش عامـل وارد تحلیل شده اند و در نهایت نرمافزار مشخص ساخته که تمایز دانشجویان هر نوع گروهبندی بر اساس نمره کدام یـک از عوامل شش گانه ، معنادار است .
جدول ٤: سنجش دقت تابع تمایز بر حسب جنسیت (رجوع شود به تصویر صفحه) آزمون تی نیز نشان می دهد که وضعیت میانگین نمره مردان و زنان در عامل های ٢ و ٥ به این ترتیـب اسـت کـه در عامل شماره ٢، میانگین نمره عاملی مردان در سطح معناداری ٩٥ درصد بیشتر از زنان است و در عامل شـماره ٥، میانگین نمره زنان بیشتر از مردان است .