چکیده:
مقالۀ حاضر گزارشی از پژوهشی میدانی در جامعۀ روستایی گیلان است که به توصیف فرهنگ ماکیانداری میپردازد و نشان میدهد که ماکیانداری با نهادهای اجتماعی (خانواده و ازدواج، مذهب، حقوق و اقتصاد) ارتباط دارد و در آیینۀ فولکلور و سنتهای شفاهی بازتاب وسیعی داشتهاست. حجم وسیع اطلاعات بازیافته از سنتهای شفاهی روستاییان گیلانی، که شامل سنتهای گفتاری، سنتهای مادی و سنتهای رفتاری است، اهمیت این سنتها را در اندیشه و پیشه و فرهنگ مردم این منطقه نماین میکند؛ تاآنجاکه میتوانیم حوزۀ فرهنگی گیلانزمین را "حوزۀ تمدن مرغ و تخممرغ" بنامیم. این پژوهش از روشهای انسانشناختی (مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه، مطالعۀ اسنادی و...) سود جستهاست.
خلاصه ماشینی:
در ایـن پـژوهش و توصیف فرهنگی ، که با تجربۀ زیسته و تاریخ زندگی نگارنده نیز در پیوند است ، باورها و رسوم و سنت های جامعۀ روستایی گیلان دربارٔە مرغ و تخم مرغ ، با هـدف حفاظـت از میـراث روسـتایی بررسی می شود که به تعبیر برومبرژه ، گیلان شناس بـزرگ فرانسـوی ، «کشـف دوبـارٔە منطقـه و سرزمین روستاها است ».
پژوهش حاضـر بررسـی مقـولاتی ماننـد مناسـبات ماکیان داری و محیط اقلیمی اجتماعی گیلان و جایگاه آن در جامعه و زندگی روستاییان گیلانی و نیز ارتباط آن را با نهادهای اجتمـاعی و بازتـاب آن را در سـنن شـفاهی وجهـۀ همـت خـود ساخته است .
آیا در فرهنگ مردم دلایلی غیر از انگیزه های اقتصادی برای ماکیان داری وجود دارد؟ ضرورت پژوهش گیلان دارای ویژگی های اقلیمی متنوع و نیز جامعه ای چندفرهنگی و چنـدقومی اسـت .
(35 :1378 مقالۀ حاضر، که برگرفته از پژوهشی مفصل است ، می کوشد تا درقالب یک تک نگاری موضـوعی ، فرهنگ ماکیان داری روستاهای گیلان ، و دست کم میراث روستایی پنجاه سال اخیر آن ، را ثبت و ضبط کند و گامی باشد در راه نگارش تک نگاری های موضوعی در جامعۀ گیلانی و ایرانی .
پژوهش حاضر نیز موضوع خود را با همین دیدگاه و نظریه انطباق داده است و به دنبال ابعاد غیراقتصادی و سنت شفاهی ماکیان داری در روستاهای گیلان بوده است .
. یافته های پژوهش ماکیان داری در فرهنگ مردم گیلان جایگاه ویژه ای دارد، با نهادهای اجتماعی مرتبط است و در آیینۀ سنت شفاهی بازتاب وسیعی دارد که فهرست وار به این بازتاب ها اشاره می شود: ١.